ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΠΑΘΟΥΣ – 1

ΤΙ ΚΡΥΒΟΥΝ ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΠΑΘΟΥΣ Κυρίως άνδρες, ψυχικά υγιείς και με λευκό ποινικό μητρώο είναι οι δράστες των εγκλημάτων πάθους στην χώρα μας. Σύμφωνα με έρευνες, η ζήλια, το αίσθημα της απόρριψης και ο φόβος του χωρισμού τους μεταμορφώνουν από φιλήσυχους ανθρώπους σε δολοφόνο. Η ΖΗΛΙΑ ΚΑΙ Η ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΠΑΘΟΥΣ Άνθρωποι με κοινωνικότητα, κυρίως άνδρες ψυχικά υγιείς και με λευκό ποινικό μητρώο, είναι οι δράστες εγκλημάτων πάθους, που σκότωσαν εν βρασμώ ψυχής. Η ζήλια, το αίσθημα της απόρριψης, η λέξη χωρισμός, ακυρώνει την προσωπικότητά τους και την μεταμορφώνει. Οπλίζει το χέρι τους και τους σπρώχνει να γράψουν εκείνοι τον επίλογο, έστω και με αίμα. Ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία περιλαμβάνει η διπλωματική εργασία της Μαρίας Μανάκου που κατάγεται από το Ηράκλειο και είναι φοιτήτρια του μεταπτυχιακού προγράμματος Πολιτικής Επιστήμης και Κοινωνιολογίας του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Θέμα της πτυχιακής εργασίας είναι ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΕΡΩΤΑ. Η ίδια αναφέρει: «Τα ερωτικά εγκλήματα χαρακτηρίζονται ως τα πλέον άδολα και καθαρά εγκλήματα της σύγχρονης εποχής, αφού πραγματώνονται πέρα από μικρόψυχες καιροσκοπικές και κερδοσκοπικές θηρεύσεις και φέρνουν γυμνή στο φως, με τον πλέον αμείλικτο τρόπο, την ίδια την ψυχή του εγκληματία, καθώς αντικατοπτρίζουν περισσότερο από κάθε άλλο έγκλημα την απόγνωση ενός ανθρώπου, που ταλανίζεται από αισθήματα ζηλοτυπίας, οργής και αγανάκτησης. Πώς είναι δυνατόν όμως ο έρωτας να οδηγήσει έναν άνθρωπο στο έγκλημα; Πώς γίνεται οι δύο αυτές αντιφατικές έννοιες, του εγκλήματος και του έρωτα, να συνδέονται μεταξύ τους; ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΠΑΘΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία έρευνας του Άγγελου Α. Τσιγκρή διδάκτορα Εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου που ασχολήθηκε με τις 23 υποθέσεις ανθρωποκτονίας με κίνητρο το ερωτικό πάθος, που έφθασαν στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο της Αθήνας, την χρονική περίοδο από το 1986 έως το 1995. Σύμφωνα με την έρευνα οι άνδρες κατέχουν τη θλιβερή πρωτιά, αφού από τις 23 υποθέσεις που εκδικάστηκαν, στις 22 (95,7%) ήταν οι δράστες. Μόνο ένα μικρό ποσοστό (4,3%) ανθρωποκτόνων από ερωτικό πάθος είναι γυναίκες. Η άποψη αυτή βρίσκει σύμφωνο και τον πρόεδρο της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος κ. Σωτήρη Μπαγιά, ο οποίος κατά τη διάρκεια συνεδρίου είχε επισημάνει ότι: «Οι δράστες των εγκλημάτων πάθους είναι συνήθως άντρες. Αυτό συμβαίνει γιατί το λεγόμενο ισχυρό φύλο εξακολουθεί να θεωρεί τη γυναίκα κτήμα του. Δεν αποδέχεται την απόρριψη, αδυνατεί να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα της χειραφέτησης της γυναίκας, και δεν μπορεί να την αποδεχθεί ως ισότιμη στον ερωτικό τομέα». Από αυτούς, το 50% ήταν ηλικίας 26 έως 35 χρόνων, ανήκαν δηλαδή στον ενεργό πληθυσμό. Άγαμοι ή έγγαμοι ήταν το 72,8%, ενώ μεγάλο είναι το ποσοστό των χωρισμένων και των διαζευγμένων δραστών. Το έγκλημα της ανθρωποκτονίας με κίνητρο το ερωτικό πάθος φαίνεται να τελείται με μεγαλύτερη συχνότητα από άτομα που βρίσκονται σε διάσταση με τον επίσημο ερωτικό τους σύντροφο και ενδεχομένως οι πιθανότητες επανασύνδεσής τους είναι από ελάχιστες έως ανύπαρκτες. Το 43,5% των δραστών ζούσαν σε χωριό, ενώ το 17,4% εργάζονταν ως επιστήμονες ή ελεύθεροι επαγγελματίες. Από την έρευνα προκύπτει ότι το 42% περίπου των δραστών του εγκλήματος της ανθρωποκτονίας με κίνητρο το ερωτικό πάθος ανήκουν στις κατώτερες κοινωνικο-οικονομικές τάξεις ή ασκούν κάποιο επάγγελμα χαμηλού κοινωνικού κύρους. Ήταν ίδιας εθνικότητας με το θύμα στο 87% και μεγαλύτερης ηλικίας στο 76,9%. Στο 95,7% των υποθέσεων το έγκλημα είχε τελεστεί από ένα δράστη, ενώ στο 4,3% συμμετείχαν δύο δράστες. Στο 17,4% ο δράστης του εγκλήματος είχε τελέσει και κάποιο άλλο ποινικό αδίκημα κατά το παρελθόν, για το οποίο είχε καταδικασθεί ενώ στο 82,6% ο δράστης δεν είχε καμία προηγούμενη ποινική εγγραφή. Διαπιστώνεται λοιπόν ότι οι ανθρωποκτόνοι με κίνητρο το ερωτικό πάθος έχουν μικρότερη ροπή προς το έγκλημα, λειτουργούν παρορμητικά και λιγότερο προσχεδιασμένα και ίσως να είναι το πρώτο και τελευταίο έγκλημα που τελούν. Το 87% χαρακτηρίζονται από το περιβάλλον τους ως «κοινωνικοί», που έχουν τουλάχιστον μία δομημένη –έστω και ατελώς– κοινωνική σχέση με το θύμα τους, ενώ οι 20 από τους 23 δράστες ήταν «ψυχικά υγιείς». Αναφορικά με το είδος της ψυχικής διαταραχής των δραστών του δείγματος των υπολοίπων 3 υποθέσεων βρέθηκε ότι σε μία περίπτωση ο δράστης έπασχε από νευρώσεις ή νευρικές κρίσεις, σε άλλη μία υπόθεση έπασχε από χρόνιο αλκοολισμό ή χρόνια χρήση ναρκωτικών ουσιών, ενώ σε μία υπόθεση δεν υπάρχουν στοιχεία αναφορικά με την ψυχική υγεία του δράστη. Σύμφωνα με την έρευνα, όταν τελέστηκαν 18 από τα εγκλήματα, οι δράστες βρίσκονταν σε ήρεμη ψυχική κατάσταση, ενώ το 87% δεν είχε κάνει χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών. ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ Από το σύνολο των 23 υποθέσεων ανθρωποκτονίας με κίνητρο το ερωτικό πάθος που εκδικάστηκαν στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο της Αθήνας τη χρονική περίοδο των ετών 1986 έως 1995 βρέθηκε ότι: Στο 82,7% των υποθέσεων το έγκλημα τελέστηκε εναντίον ενός θύματος, ενώ στο 13% υπήρχαν δύο θύματα. Συνεπώς το έγκλημα από έρωτα είναι κυρίως έγκλημα διαπροσωπικό. Ο τυφλωμένος από το ερωτικό πάθος ανθρωποκτόνος σκοτώνει τις περισσότερες φορές το «αντικείμενο» του πάθους του ή τον αντίζηλό του. Αρκετές φορές, όμως, σκοτώνει και τους δύο, ενδεχομένως όταν τους συλλαμβάνει κατά την διάρκεια τέλεσης της ερωτικής πράξης. Το 47,8% των υποθέσεων είχαν γυναίκες θύματα, ενώ το 52,2% είχαν για θύματα άνδρες. Στις περιπτώσεις εγκλημάτων από έρωτα με θύματα γυναίκες, ο δράστης σκοτώνει τη σύζυγο ή την ερωμένη του. Στις περιπτώσεις που τα θύματα είναι άνδρες, ο δράστης σκοτώνει τον ερωτικό του αντίζηλο, εραστή της συζύγου ή της ερωμένης του. Αναφορικά με την ηλικία των θυμάτων βρέθηκε ότι το 25% ήταν ηλικίας από 18 έως 25 ετών, το 50% ήταν ηλικίας από 26 έως 35 ετών, ενώ το υπόλοιπο 25% ήταν ηλικίας από 36 έως 45 ετών, άτομα δηλαδή που ανήκουν στον ενεργό πληθυσμό. Το 56,3% των θυμάτων ήταν άγαμο, το 18,8% ήταν έγγαμο, το 12,5% ήταν σε διάσταση, ενώ το 12,5% ήταν διαζευγμένο. Επομένως το ερωτικό έγκλημα τελείται με μεγαλύτερη συχνότητα κατά άγαμων θυμάτων ή κατά ατόμων που βρίσκονται σε διάσταση με τον ερωτικό τους σύντροφο. Το 17,6% των θυμάτων καταγόταν από κάποιο μεγάλο αστικό κέντρο, το 5,9% καταγόταν από πόλη 10.000 έως 50.000 κατοίκων, το 11,8% από κάποια κωμόπολη, το 35,3% από κάποιο χωριό, ενώ το υπόλοιπο 29,4% καταγόταν από κάποια χώρα του εξωτερικού. Είναι εγκλήματα που παρατηρούνται με μεγαλύτερη συχνότητα σε μικρές και κλειστές κοινωνίες, όπου οι κοινωνικές πιέσεις για αποκατάσταση της τιμής του απατημένου και για τιμωρία της άπιστης είναι περισσότερο έντονες και επιτακτικές. Το 78,3% των θυμάτων ήταν Ελληνικής υπηκοότητας, ενώ το 21,7% είχε κάποια άλλη αλλοδαπή υπηκοότητα. Το 4,3% ανήκε σε κάποια φυλετική μειονότητα (πχ. ανήκε στη φυλή των τσιγγάνων, κλπ.) ενώ το 95,7% δεν ανήκε σε κάποια φυλετική μειονότητα. Σχετικά με το επάγγελμα των θυμάτων το 36% ανήκει στις κατώτερες κοινωνικο-οικονομικές τάξεις ή ασκεί κάποιο επάγγελμα χαμηλού κοινωνικού κύρους. Αξιοσημείωτη είναι η υψηλή (28,6%) ποσοστιαία συμμετοχή των θυμάτων που ανήκουν στην κατηγορία των υπαλλήλων του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα. Τέλος, σημαντική (14,3%) βρέθηκε να είναι και η εκπροσώπηση των ατόμων που ασχολούνται με τα οικιακά. Το 8,7% των θυμάτων του εγκλήματος είχε τελέσει κάποιο ποινικό αδίκημα κατά το παρελθόν, για το οποίο είχε καταδικασθεί, ενώ το 91,3% των θυμάτων δεν είχε καμία παρελθούσα ποινική εγγραφή. Ως προς την κατάσταση της ψυχικής και διανοητικής υγείας των θυμάτων βρέθηκε ότι στο σύνολο των υποθέσεων του δείγματος τα θύματα ήταν ικανά προς καταλογισμό και ψυχικά υγιή. Ο ΒΡΑΣΜΟΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΟΡΜΗΣ Σημαντικός παράγοντας στις ανθρωποκτονίες με κίνητρο το ερωτικό πάθος είναι ο βρασμός ψυχικής ορμής του δράστη, που αυξάνει τις πιθανότητες επιβολής μειωμένης ποινής. Η έρευνα έδειξε ότι στο 21,7% των περιπτώσεων ο δράστης τέλεσε το έγκλημα σε κατάσταση βρασμού ψυχικής ορμής, ενώ στο 78,3% ο δράστης τέλεσε το έγκλημα σε ήρεμη ψυχική κατάσταση. Μεγάλο είναι επίσης το ποσοστό (34,7%) των περιπτώσεων, όπου το έγκλημα τελείται υπό την επήρεια διάφορων ουσιών (αλκοόλ, ναρκωτικά), που επηρεάζουν τη συνείδηση, τη σκέψη και την κρίση των δρώντων υποκειμένων και κυριότερα των δραστών. Σύμφωνα με την έρευνα βρέθηκε ότι, περίπου το 1/2 των υποθέσεων ανθρωποκτονίας συγκεντρώνουν υψηλούς βαθμούς οργάνωσης και προσχεδιασμού από τον δράστη. Από την άλλη μεριά στο 91,3% των υποθέσεων το θύμα δεν δέχθηκε απειλές κατά της ζωής του από το δράστη και αιφνιδιάστηκε. Ποιες είναι όμως οι αντιδράσεις του δράστη μετά το έγκλημα; Στα ερωτικά εγκλήματα αυξάνονται ελαφρά οι πιθανότητες ο δράστης να διαπράξει απόπειρα αυτοκτονίας αμέσως μετά την τέλεση της δολοφονίας. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις ο δράστης, αμέσως μετά την τέλεση του εγκλήματος, συνειδητοποιεί την απώλεια του αγαπημένου προσώπου και καταρρέει συναισθηματικά ή έχει προσχεδιάσει το φόνο του θύματος και τη σχεδόν ταυτόχρονη αυτοκτονία του. Σ’ ένα σχετικά μεγάλο ποσοστό (34,8%) οι δράστες δείχνουν μεταμέλεια για το έγκλημα που τέλεσαν και ζητούν συγγνώμη από την οικογένεια του θύματος, κατά τη διάρκεια εκδίκασης της υπόθεσης, ενώ σ’ ένα μεγαλύτερο ποσοστό (65,2%) ο δράστης δε ζήτησε συγγνώμη. ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΠΑΘΟΥΣ ΜΕΤΑΞΥ ΣΥΖΥΓΩΝ Το πέρασμα του δράστη στην εγκληματική πράξη δεν έχει κίνητρα ερωτικής αντιζηλίας, αλλά περισσότερο κίνητρα κτητικότητας, τα οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι κυρίαρχα. Ο δράστης επιτίθεται κατά της συζύγου και του εραστή της. Ο δράστης αγνοεί το γεγονός ότι η παθούσα διατηρεί ακόμη την ερωτική της σχέση με το θύμα, η οποία και ήταν η αιτία του πρόσκαιρου χωρισμού τους. Από την άλλη μεριά, η παθούσα επιθυμεί να διακόψει οριστικά τη συζυγική της σχέση με το δράστη. Οι υποθέσεις ανθρωποκτονίας από έρωτα αυτού του τύπου τελούνται λόγω του πληγωμένου εγωισμού του δράστη, ο οποίος ενώ είναι διατεθειμένος να συγχωρέσει την ερωτική απιστία της συζύγου του, αυτή εξακολουθεί να διατηρεί την εξωσυζυγική της σχέση και να ζητά από τον δράστη να χωρίσουν οριστικά. http://eglima.wordpress.com/2012/04/21/passion1/