Τρίτη 31 Μαΐου 2011

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

31 ΜΑΪΟΥ
της Κατερίνας Μ. Μάτσου

Με απόφαση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας η 31η Μαΐου καθιερώθηκε από το 1988 ως ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ. Από τότε οι περισσότερες πολιτισμένες χώρες του πλανήτη, έχουν πάρει διάφορα μέτρα με σκοπό τον περιορισμό και εν τέλει τη διακοπή της βλαπτικότατης αυτής συνήθειας.
Στο δρόμο αυτό κινήθηκε και η Ελλάδα μόλις το 2009 απαγορεύοντας το κάπνισμα σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες, αλλά ακόμη και στους χώρους διασκέδασης και αναψυχής, όπως ρεστοράν ή μπαρ, ξεσηκώνοντας πολλές αντιδράσεις τόσο υπέρ, όσο και κατά του νέου μέτρου. Ένα μέτρο που για την Ελλάδα δεν είναι και τόσο «νέο». Στη χώρα μας η απαγόρευση του καπνίσματος είχε πρωτοκαθιερωθεί το 1856 με Βασιλικό Διάταγμα που υπέγραψε «εν ονόματι του βασιλέως», η βασίλισσα Αμαλία.
Το διάταγμα ανέφερε:
Θέλοντες να προλάβωμεν όσον ένεστι τα εξ ενδεχομένων πυρκαϊών δυστυχήματα, επί τη προτάσει του Ημετέρου επί των Εσωτερικών Υπουργού, απεφασίσαμεν και διατάττομεν.
Α. Απαγορεύεται η χρήσις του καπνίζειν είτε διά καπνοσυρρίγγων (τσιμπουκίων), είτε διά σιγάρων, εις πάντας εν γένει τους υπαλλήλους και υπηρέτας του Κράτους εντός των δημοσίων γραφείων και καταστημάτων.
Β. Η απαγόρευσις αύτη επεκτείνεται και εις πάντα άλλον προσερχόμενον εις τα ειρημένα καταστήματα και γραφεία χάριν υποθέσεως ή άλλης τινος αιτίας.
Γ. Ο Ημέτερος επί των Εσωτερικών Υπουργός θέλει δημοσιεύσει και εκτελέσει το παρόν Διάταγμα.
Εν Αθήναις, την 31 Ιουλίου 1856.
Το παρόν διάταγμα υπεγράφη πολύ πριν κυκλοφορήσουν στην Ελλάδα τα πρώτα βιομηχανοποιημένα τσιγάρα το 1881. Το 1856 η Βασίλισσα Αμαλία, ενεργώντας εξ ονόματος του Βασιλέα Όθωνα, απαγόρευσε το κάπνισμα σε όλα τα δημόσια γραφεία και καταστήματα της χώρας και ο λόγος δεν ήταν η βελτιστοποίηση της υγείας των υπηκόων της, αφού τότε δεν είχαν διευκρινιστεί ακόμα οι βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος, αλλά η ελαχιστοποίηση του κινδύνου πυρκαγιάς στις δημόσιες υπηρεσίες. Άλλωστε ακόμα και σήμερα το τσιγάρο παραμένει η συχνότερη αιτία πυρκαγιάς, αφού το 20% των πυρκαγιών ετησίως οφείλονται σε αναμμένο τσιγάρο.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ
Οι πρώτοι που ανακάλυψαν τις χαλαρωτικές ιδιότητες του καπνού ήταν οι Ινδιάνοι, ενώ με την άφιξη των πρώτων Ευρωπαίων στην αμερικανική ήπειρο τον 15ο αιώνα, το «μαγικό φυτό» που έφερε ο Κολόμβος στην Ισπανία από τον Nέο Kόσμο, πέρασε στην Ευρώπη και σταδιακά και στον υπόλοιπο κόσμο. Ο Rodrigo de Jerez, που ταξίδευε μαζί με το Γενουάτη θαλασσοπόρο, θα παρατηρήσει πρώτος τη διαδικασία του καπνίσματος από τους Ινδιάνους και θα τη μεταφέρει στην Ισπανία. Η εντύπωση που προκάλεσε εκπνέοντας καπνό από το στόμα ήταν τέτοια, που τον φυλάκισαν ως δαιμονισμένο για επτά χρόνια.
Οι πρώτες αντιδράσεις των Ευρωπαίων δεν ήταν φιλικές προς τον καπνό. Το 1604 ο βασιλιάς Ιάκωβος Α΄ της Αγγλίας αποκήρυξε τη χρήση καπνού ως «απαίσια για τα μάτια, μισητή για τη μύτη, καταστροφική για το μυαλό και επικίνδυνη για τα πνευμόνια». Ο Λουδοβίκος ΙΓ΄ της Γαλλίας έστελνε τους καπνιστές στα κάτεργα, ο Πάπας αφόριζε τους καπνιστές, οι Ρώσοι τους επέβαλαν την ποινή του ραβδισμού και στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ορισμένοι από τους καπνιστές οδηγούνται μέχρι την αγχόνη.
Στα τέλη του 18ου αιώνα κατασκευάστηκαν τα πρώτα τσιγάρα, οπότε και το κάπνισμα έγινε κοινωνικά αποδεκτή συνήθεια στο Δυτικό κόσμο. Η συνήθεια του καπνίσματος διαδόθηκε, κυρίως στον ανδρικό πληθυσμό. Το 1904 μια γυναίκα συλλαμβάνεται στη Νέα Υόρκη, επειδή κάπνιζε μέσα σε αυτοκίνητο! Αρχικά, το κάπνισμα αποτελούσε μία ακριβή συνήθεια για λίγους προνομιούχους. Μετά τις απαρχές του 20ού αιώνα διαδόθηκε στον πολύ κόσμο, όταν βιομηχανοποιήθηκε ο ακατέργαστος καπνός και άρχισε να πουλιέται ως τσιγάρο σε μεγάλες ποσότητες.
Κατά τη δεκαετία του ’20 το τσιγάρο πέρασε στο χώρο της διαφήμισης και έγινε το σύμβολο της λαμπρής και ανέμελης ζωής. Η εικόνα αυτή συνεχίστηκε μέχρι τη δεκαετία του ’60, όταν η ιατρική κοινότητα και οι κυβερνήσεις, άρχισαν να επιβάλλουν σταδιακά απαγορεύσεις και μέτρα για τη δημόσια υγεία, συνειδητοποιώντας τις βλαπτικές συνέπειες του καπνίσματος. Παρά το γεγονός ότι το 1912 γίνεται για πρώτη φορά λόγος για πιθανή σχέση του καπνίσματος με τον καρκίνο του πνεύμονα, μόνο το 1962, με την ιστορική μελέτη των Άγγλων επιδημιολόγων R. Doll και R. Peto, τεκμηριώνεται επιστημονικά η σχέση αυτή.
Τότε έκαναν την εμφάνισή τους και οι πρώτες αντικαπνιστικές καμπάνιες, οι οποίες οδήγησαν το 1965 σε θέσπιση νόμου, που προέβλεπε, μεταξύ πολλών άλλων, την αναγραφή στα πακέτα των τσιγάρων της φράσης: «Το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία».

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Το κάπνισμα προκαλεί:
- τον θάνατο 3,5 εκατομμυρίων ανθρώπων κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο.
- το 25% των θανάτων από καρδιοπάθεια.
- το 83% των θανάτων από χρόνια βρογχίτιδα και εμφύσημα.
- το 90% των περιφερειακών αγγειακών νόσων που συχνά οδηγούν σε ακρωτηριασμό.
- το 82% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα.
- oικονομική «αιμορραγία» 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων κάθε χρόνο στους πάσχοντες από νόσους που σχετίζονται με το κάπνισμα, σύμφωνα με μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας, της Αντικαπνιστικής και Αντικαρκινικής Εταιρίας:
- Η Ελλάδα είναι μία από τις πρώτες χώρες στην Ευρώπη σε κατανάλωση τσιγάρων, με τους άνδρες να προηγούνται με 47,4% έναντι 39,6% των γυναικών.
- Το 33% των εφήβων, ηλικίας 12 έως 18 ετών, έχουν δοκιμάσει τσιγάρο και το 10% δηλώνουν καπνιστές.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας:
- Οι καπνιστές στη χώρα μας αυξήθηκαν κατά 10% από το 1996. Το ίδιο, όμως, συνέβη και με τους θανάτους με καρκίνο του πνεύμονα, που ξεπερνούν πλέον τους 6.000 ετησίως.
- Ακόμη και από την ηλικία των 10 ετών, οι Έλληνες δοκιμάζουν τσιγάρο.
- Μέχρι τα 14, σχεδόν οι μισοί έφηβοι έχουν δοκιμάσει τσιγάρο, ενώ στα 18 ο ένας στους δύο μαθητές έχει γίνει συστηματικός καπνιστής.
- Μόλις το 3% των μαθητών του γυμνασίου και το 11% των μαθητών του λυκείου, καταφέρνουν να σταματήσουν το κάπνισμα μετά από συστηματική χρήση.
- Αυξάνονται όλο και περισσότερο οι νέες γυναίκες καπνίστριες, αλλά και όσες δεν συμμορφώνονται σε ευαίσθητες περιόδους, όπως αυτές της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. Δεν είναι τυχαίο, εξηγούν οι επιστήμονες, ότι η πιθανότητα για έμφραγμα του μυοκαρδίου αυξήθηκε κατά 50% τα τελευταία χρόνια στις γυναίκες, σε σχέση με τους άνδρες.

Κοζάνη, Μάιος 2011

Δευτέρα 30 Μαΐου 2011


Η ΚΟΡΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ


«Η ιστορία είναι θεματοφύλακας μεγάλων πράξεων, μάρτυρας του παρελθόντος, παράδειγμα και δάσκαλος για το παρόν και μεγάλος σύμβουλος για το μέλλον»
Θερβάντες

Κι άνοιξε η Ιστορία το παράθυρο.
Κόσμος πολύς, κραυγές, συνθήματα, μέρες τώρα. Το πρώτο σκαλί του Αιώνα έτριζε από τη λαοθάλασσα που είχε στριμωχτεί πάνω του. Η Ιστορία απόρησε πως το σκαλί δεν είχε σπάσει ακόμα. Όμως, αμέσως θυμήθηκε ότι οι σκάλες των Αιώνων είναι γερά φτιαγμένες. Και οι κουπαστές τους, η μια από σίδερο και η άλλη από ατσάλι. Στο σίδερο οι άνθρωποι ξόρκιζαν κι έκαιγαν τα απομεινάρια του παλιού Αιώνα. Στο ατσάλι κρεμούσαν φυλαχτά και τάματα για τον καινούργιο.
Οι άνθρωποι μόλις είδαν την Ιστορία στο ανοιχτό παράθυρο την υποδέχτηκαν με χειροκροτήματα και ζητωκραυγές. Είχαν ανησυχήσει γιατί νόμιζαν πως τους είχε ξεχάσει. Κάποιοι μάλιστα είχαν αρχίσει να συζητούν αν είναι ακόμα ζωντανή.
«Τι ζητάτε;» ρώτησε μετά από ώρα και το πρόσωπό της έδειχνε πιο γερασμένο από ποτέ. Τα μαλλιά της ήταν κατάλευκα κι αχτένιστα. Τα ρούχα της παλιά και τριμμένα.
«Να ανταμωθούμε μαζί σου. Να ευλογήσεις τον αγώνα μας» αντιλάλησε η γη απ’ άκρη σ’ άκρη.
Ένα κουρασμένο χαμόγελο σπίθισε στη θαμπή όψη της Ιστορίας. «Σας έχω αφήσει τόση κληρονομιά. Τι την κάνατε; Τη σπαταλήσατε όλη; Σας βλέπω να μελετάτε τα βιβλία μου, να συζητάτε χρόνους ατέλειωτους τα έργα μου κι από την άλλη ζείτε σα να μην υπήρξα ποτέ.» Η φωνή της, σπασμένη στην αρχή, υψωνόταν και θέριευε γεμάτη αγανάκτηση όσο μιλούσε.
«Δε φταίμε εμείς! Φταίνε οι γραφιάδες σου! Κάθε φορά τους πιστεύουμε και κάθε φορά κάνουν τα ίδια λάθη! Κάθε φορά μας παγιδεύουν και παίζουν με την τύχη μας! Με τη ζωή μας!» είπαν οι μεγαλύτεροι.
Η Ιστορία πιάστηκε από τα ανοιχτά πατζούρια γεμάτη οργή. Το γερασμένο σώμα της ξεχύθηκε από τη μέση και πάνω έξω από το παράθυρο. «Κάθε φορά ξεχνάτε! Και δεν το παραδέχεστε! Κρύβετε από τον εαυτό σας την αλήθεια! Είμαι αιώνια κι αθάνατη κι όμως με γεράσατε! Με εξοντώσατε να σας επαναλαμβάνω τα ίδια και τα ίδια!» βροντοφώναξε.
«Προδοσία! Μας προδίδεις κι εσύ! Μας αρνείσαι!» άρχισε να αλαλάζει το πλήθος. Με μιας, ντουφέκια και πέτρες βγήκαν από τους σάκους. Δάδες άναψαν. Όλοι ήταν έτοιμοι να χιμήξουν πάνω στην Ιστορία. Ν’ αδειάσουν πάνω της σφαίρες. Να κάψουν το σπίτι της. Να την αφανίσουν.
Η Ιστορία έμεινε στη θέση της. «Καλύτερα να πάψω να υπάρχω από το να ξαναζήσω τα ίδια» σκέφτηκε και κατάπιε ένα πικρό λυγμό. Κοίταξε το πλήθος καρτερικά περιμένοντας το τέλος της.
«Τι πάτε να κάνετε; Σταματήστε!» Η φωνή που ακούστηκε ήταν ορμητική και βροντερή. Ένα παλικάρι είκοσι χρονών ξεπρόβαλε από το πλήθος. Πήγε κάτω από το παράθυρο της Ιστορίας κι όλοι σώπασαν.
«Εγώ κυρα-Ιστορία θέλω την κόρη σου. Ξέρω ότι την κρύβεις γιατί φοβάσαι μην περάσει αυτά που πέρασες εσύ. Όμως, χωρίς αυτή τίποτα δεν θα αλλάξει. Κι ότι μας δίδαξες, μεγάλη Δασκάλα, θα σβήσει, θα πάει χαμένο.»
«Ξέρω καλά τις υποσχέσεις σας! Μ’ αυτές σας άντεξα αιώνες τώρα! Όχι την κόρη μου! Εμένα μπορείτε να με κάνετε ότι θέλετε!»
«Σου δίνω το γιό μου! Δώσε την κόρη σου! Είναι η μόνη μας ελπίδα!» Μια γυναίκα ήρθε και στάθηκε πλάι στο παλικάρι. Και δίπλα της ήρθε και στάθηκε κι άλλη γυναίκα κι άλλο παλικάρι και κοπέλες νέες και άντρες μεγάλοι και μικρά παιδιά.
Η Ιστορία έκανε ένα βήμα πίσω. Αγάπησε τους ανθρώπους όσο τίποτα, θρηνούσε μαζί τους, χαιρόταν μαζί τους, θύμωνε μαζί τους, αιώνες κι αιώνες. Δε σταμάτησε ποτέ να τους προσφέρει γνώση, να τους θυμίζει ότι οι ίδιοι έγραφαν τα βιβλία της, που ήταν γεμάτα από τα λάθη και τα σωστά τους. Η Ιστορία ζούσε ελπίζοντας πως μια μέρα οι άνθρωποι θα μάθουν και θα βρουν το δρόμο τους.
Όμως, την κόρη της, τη Σοφία, που ήταν τόσο νέα και τόσο σοφή μαζί, την έκρυβε καλά. Γιατί όσο κι αν αγαπούσε τους ανθρώπους, η Ιστορία, δεν έπαψε ποτέ να τους φοβάται. Γιατί ποτέ δεν την άφησαν να τους εμπιστευθεί. «Μάνα, πήγαινε να ξεκουραστείς!»
Η Σοφία άνοιξε την πόρτα που απέξω της βρίσκονταν οι άνθρωποι. Το πρόσωπό της ήταν πιο φωτεινό κι απ’ τον ήλιο. Πρώτο την αγκάλιασε το παλικάρι και μετά όλοι όσοι είχαν μαζευτεί γύρω του. Και ήταν πολλοί. Πάρα πολλοί.
«Καλή τύχη, παιδί μου» ψιθύρισε η Ιστορία καθώς στο βάθος είδε κάποιους να γυαλίζουν τα ντουφέκια τους. Για πρώτη φορά όμως, ήταν λίγοι. Πολύ λίγοι.

Χ.Κ.


http://xristina-kollia.blogspot.com/2011/05/blog-post_30.html?spref=fb

Πέμπτη 26 Μαΐου 2011


ΟΙ ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΑΦΕ


Στην ελληνική επικράτεια, ο καφές κάνει την εμφάνισή του κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, καθώς και αυτοί της Βορείου Ελλάδος, είναι οι πρώτοι που υιοθετούν την κατανάλωση του καφέ και τη μετατρέπουν σε αγαπημένη συνήθεια. Με την πάροδο των ετών, ο καφές κερδίζει την αγάπη όλο και περισσότερων Ελλήνων.
Μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, το μονοπώλιο στο άλεσμα και στο καβούρδισμα του καφέ είχαν τα καφενεία και μόλις κοντά στα 1900, εμφανίζονται τα πρώτα καφεκοπτεία. Το 1920, ο ελληνικός καφές χάνει την κυριαρχία του στην ελληνική αγορά αφού τότε, εισάγεται για πρώτη φορά γαλλικός καφές και στη συνέχεια ακολουθούν διάφορα άλλα είδη καφέ, που καταναλώνονται στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με μελέτη που εκπόνησε η ICAP: η συνολική εγχώρια αγορά του καφέ, την περίοδο 1993-2006, παρουσίασε μέση ετήσια αύξηση της τάξης του 1,39%. Το 2006 διαμορφώθηκε στους 26.550 τόνους από 26.500 τόνους το 2005, σημειώνοντας οριακή άνοδο 0,19%. Η κατανάλωση ελληνικού καφέ για την εν λόγω εξεταζόμενη περίοδο εμφάνισε πτωτική πορεία, με μέσο ετήσιο ρυθμό μείωσης της τάξης του 0,6%. Το 2006 εκτιμάται ότι καταναλώθηκαν 14.100 τόνοι ελληνικού καφέ. Παρά την πτωτική πορεία του όμως, εξακολουθεί να καλύπτει το 53.1% της συνολικής κατανάλωσης καφέ. Αντίστοιχα είναι και τα στοιχεία για το 2008, όπου ο ελληνικός καφές καλύπτει περίπου, το 50% της ελληνικής αγοράς Ακολουθεί ο καφές φίλτρου/espresso, ο οποίος απέσπασε συνολικά το 26% και έπεται ο στιγμιαίος καφές με μερίδιο της τάξεως του 23%.
Φαίνεται λοιπόν, πως όσο τα χρόνια περνούν, η αγάπη του ελληνικού αγοραστικού κοινού για τον ελληνικό καφέ μειώνεται. Το έδαφος κερδίζουν νέα είδη καφέ και αυτό, κυρίως, γιατί είναι ιδιαίτερα αγαπητά στο νεανικό πληθυσμό. Τα παραδοσιακά καφενεία κλείνουν το ένα μετά το άλλο. Σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδίας Καφεπωλών Ελλάδος, κάθε χρόνο, 50-80 καφενεία παύουν να λειτουργούν και όσα απομένουν υπολειτουργούν.
Παρ’ όλα αυτά, η θρεπτική αξία του ελληνικού καφέ είναι εξίσου σημαντική με εκείνη των ανταγωνιστών του. Είναι γνωστό, αν και τα ερευνητικά δεδομένα παρουσιάζουν κάποιες αντιφάσεις, ότι η μέτρια κατανάλωση καφέ μπορεί και συνεισφέρει ευεργετικά στον ανθρώπινο οργανισμό. Ο καφές αποτελεί ένα από τα πιο πλούσια ροφήματα σε αντιοξειδωτικά. Έρευνα των Fukushima Y et al, 2009 έδειξε ότι ο καφές, σε σύγκριση με άλλα πλούσια σε πολυφαινόλες ροφήματα, όπως το κρασί και το τσάι, έχει την υψηλότερη περιεκτικότητα. Μία παλιότερη μελέτη σε Νορβηγούς ενήλικες (Svilaas et al, 2004) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο καφές αποτελούσε την κυριότερη πηγή αντιοξειδωτικών. Με κύρια αντιοξειδωτικά: το χλωρογενικό οξύ, το καφεϊκό οξύ και τις μελανοϊδίνες, ο ελληνικός καφές, με το ένα φλιτζανάκι να παρέχει περίπου 150mg, μπορεί να αποτελέσει μία εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών και να προστατεύσει τον ανθρώπινο οργανισμό από τις ελεύθερες ρίζες.
Η καφεΐνη, ένα από τα πιο αντικρουόμενα συστατικά του καφέ, φαίνεται πως αποτελεί ένα ήπιο διεγερτικό του νευρικού συστήματος και σε μέτριες ποσότητες μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη (Koppelstaetter F et al, 2008). Η ανώτερη επιτρεπόμενη ημερήσια πρόσληψη καφεΐνης για του ενήλικες είναι 400mg. Η περιεκτικότητα του ελληνικού καφέ σε καφεΐνη, δεδομένου ότι μεγάλο μέρος της βρίσκεται στο ίζημα που δημιουργείται κατά την παρασκευή του, είναι περίπου 40mg ανά φλιτζανάκι. Το γεγονός αυτό, δίνει τη δυνατότητα στους λάτρεις του ελληνικού καφέ να μπορούν να τον απολαύσουν αρκετές φορές μέσα στην ημέρα.
Είναι γνωστό επίσης, πως το θερμιδικό περιεχόμενο του καφέ είναι εξαιρετικά χαμηλό. Οι κόκκοι του έχουν πολύ μικρή περιεκτικότητα σε μακροθρεπτικά συστατικά. Κατά τη διάρκεια του καβουρντίσματος, τα συστατικά αυτά μετατρέπονται σε ενώσεις που δεν αποδίδουν ενέργεια. Επιπλέον, πολλά από αυτά βρίσκονται στο ίζημα του ελληνικού καφέ, αποτέλεσμα: το ένα φλιτζανάκι αποδίδει μόνο 1 kcal. Αν κάποιος λοιπόν καταναλώνει ελληνικό καφέ χωρίς την προσθήκη ζάχαρης ή γάλατος δεν επιβαρύνει καθόλου τη θερμιδική του πρόσληψη.
Η περιορισμένη γεωγραφική κατανάλωση του ελληνικού καφέ αποτελεί έναν ιδιαίτερα απαγορευτικό παράγοντα για τη διεξαγωγή μεγάλου αριθμού μελετών. Παρ’ όλα αυτά, τα αποτελέσματα για τις ευεργετικές του επιδράσεις φαίνονται ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Πρόσφατη μελέτη των Chrysohoou et al., 2009, που πραγματοποιήθηκε στην Ικαρία σε 485 υπερτασικούς ηλικιωμένους, φανέρωσε τη θετική επίδραση της μέτριας κατανάλωσης ελληνικού καφέ στην αορτική ελαστικότητα. Επιπλέον, μία παλιότερη ερευνητική προσπάθεια (Panagiotakos et al., 2007), που διεξήχθη σε νησιά της Μεσογείου, συνδέει και αυτή τη μέτρια κατανάλωση καφέ με οφέλη στον ανθρώπινο οργανισμό, αφού βρέθηκε, ότι μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη.
Συμπερασματικά λοιπόν, αν και τα ερευνητικά δεδομένα είναι λιγοστά και αναμφισβήτητα απαιτείται περαιτέρω ερευνητική προσπάθεια, φαίνεται, πως οι ευεργετικές επιδράσεις του ελληνικού καφέ είναι πολλαπλές.


http://www.newsinnews.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=12704%3A2011-05-02-16-42-04&catid=52%3A2010-09-12-12-49-31&Itemid=95

Τρίτη 24 Μαΐου 2011


ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ

WORLD MS DAY – 25 ΜΑΪΟΥ 2011
της Κατερίνας Μ. Μάτσου


Η τελευταία Τετάρτη του Μαΐου έχει θεσπιστεί από το 2009 από τη Διεθνή Ομοσπονδία Multiple Sclerosis International Federation (MSIF) ως Παγκόσμια Ημέρα για τη Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (World MS Day). Με στόχο την ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού και της πολιτείας και την επίτευξη μεγαλύτερης κατανόησης μέσω της σωστής ενημέρωσης για αυτή τη χρόνια πάθηση, καθώς και για τις επιπτώσεις της στην καθημερινότητα των πασχόντων και των οικογενειών τους, η Παγκόσμια Ημέρα για τη Σκλήρυνση Κατά Πλάκας θα εορταστεί και φέτος στις 25 Μαΐου 2011 για τρίτη συνεχή χρονιά με συντονισμένες εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο.
Στην Ελλάδα ο Σύλλογος Ατόμων με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (ΣΑμΣΚΠ) σε συνεργασία με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ατόμων με ΣΚΠ (ΠΟΑμΣΚΠ) συμμετέχει σε αυτή την παγκόσμια κινητοποίηση με διάφορες δράσεις σε πανελλήνια κλίμακα. Τα άτομα με ΣΚΠ επιθυμούν την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας πάνω στο θέμα της ασθένειας τους, ώστε να αυξηθεί η χρηματοδότηση για έρευνες που θα οδηγήσουν στη θεραπεία. Πολλές οργανώσεις ελπίζουν να προσελκύσουν την προσοχή των υπευθύνων χάραξης πολιτικής, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να προασπίζουν το δικαίωμα των ασθενών στην ισότητα και τη μη διακριτική μεταχείριση σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες.
Η Σκλήρυνση Κατά Πλάκας είναι χρόνια νόσος αγνώστου αιτιολογίας. Η διάγνωση της δεν είναι απλή και η θεραπευτική αντιμετώπισή της ακόμη δεν είναι ριζική. Σήμερα περίπου 10.000 άνθρωποι πάσχουν από Σκλήρυνση Κατά Πλάκας στην Ελλάδα, ενώ γύρω στα 2.000.000 υπολογίζονται οι πάσχοντες σε όλο τον κόσμο.
Στην Ευρώπη, 80 στα 100.000 άτομα πάσχουν από σκλήρυνση κατά πλάκας και η μέση ηλικία εμφάνισης της ασθένειας είναι τα 29 έτη. Πολλά από τα άτομα αυτά βρίσκονται ακόμη στην αρχή της σταδιοδρομίας τους, όταν μαθαίνουν ότι πάσχουν από την ασθένεια και διαπιστώνουν τις σοβαρές επιπτώσεις που έχει στην ικανότητά τους για εργασία σε αυτή την κρίσιμη περίοδο της ζωής τους. Οι γυναίκες, οι οποίες έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν την ασθένεια σε σύγκριση με τους άνδρες, υφίστανται ιδιαίτερα ισχυρό πλήγμα, καθώς πρέπει να αντιμετωπίσουν παράλληλα τις προκλήσεις της απασχόλησης και της μητρότητας.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΚΠ;
Η Σκλήρυνση Κατά Πλάκας δεν είναι μεταδοτική ασθένεια, δεν είναι κληρονομική πάθηση, δεν είναι ψυχική διαταραχή, δεν είναι θανατηφόρος.
Επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα, δηλαδή τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό και είναι αγνώστου αιτιολογίας πολυπαραγοντική αυτοάνοση νόσος, την οποία συναντούν όχι μόνο οι νευρολόγοι, αλλά και πολλοί οφθαλμίατροι, παθολόγοι, γενικοί ιατροί, ορθοπεδικοί, καθώς και γιατροί άλλων ειδικοτήτων κατά την πρώτη της εκδήλωση. Εμφανίζεται σε ηλικίες ανάμεσα στα 20 και τα 40 (ενδεχομένως όμως και σε μικρότερες ή μεγαλύτερες ηλικίες).
Η πάθηση μπορεί να προκαλέσει ποικιλία συμπτωμάτων, όπως διαταραχή όρασης (θάμβος όρασης, διπλωπία), κινητικές διαταραχές (αδυναμία στο ένα ή περισσότερα άκρα), διαταραχή ισορροπίας, έντονους ιλίγγους, διαταραχή αισθητικότητας (υπαισθησία, άλγη, δυσαισθησία στα άκρα ή τον κορμό), διαταραχή από την ούρηση (επίμονη επιτακτική ούρηση). Σε εμφάνιση αυτών των φαινομένων θα ήταν καλό κάποιος να επισκεφτεί νευρολόγο για να γίνει εκτίμηση της όλης κλινικής εικόνας και ο απαραίτητος παρακλινικός έλεγχος.
Η διάγνωση της νόσου δεν είναι απλή. Είναι απαραίτητο να προηγηθεί ένας σημαντικός αριθμός εργαστηριακών εξετάσεων, καθώς πολλές παθήσεις μοιάζουν με τη ΣΚΠ και για το λόγο αυτό πρέπει να ελεγχθούν και να αποκλειστούν. Η τελική διάγνωση της νόσου τίθεται βάσει συγκεκριμένων επιστημονικών κριτηρίων που έχουν θεσπιστεί.
Η ΣΚΠ είναι χρόνια νόσος αγνώστου αιτιολογίας. Εκδηλώνεται με διαφορετικές μορφές (υποτροπιάζουσα, δευτερογενής προϊούσα, πρωτογενής προϊούσα) και διαφορετικά σε κάθε ασθενή. Η θεραπευτική αντιμετώπισή της ακόμη δεν είναι ριζική. Ως θεραπευτική παρέμβαση, με σκοπό τον περιορισμό των υποτροπών, χορηγούνται συστηματικά ανοσοτροπο-ποιητικά ή ανοσοκασταλτικά σκευάσματα που εξατομικεύονται ανάλογα με τη βαρύτητα και τη ταχύτητα εξέλιξης της νόσου. Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν σε ένταση, από πολύ ελαφρά έως και πολύ βαριά, ενώ μπορεί να ανακουφιστούν ή να εξαλειφθούν, είτε με τη βοήθεια συμπληρωματικών ανακουφιστικών φαρμάκων, είτε άλλων θεραπευτικών μεθόδων, όπως η φυσική αποκατάσταση.
Ένα νέο φάρμακο για τη ΣΚΠ που χορηγείται από το στόμα αναμένεται να δώσει τέλος στις επώδυνες θεραπείες με ενέσεις. Το φάρμακο αυτό που έχει δραστική ουσία τη φινγκολιμόδη έχει εγκριθεί το Σεπτέμβριο του 2010 από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Ποτών (FDA) και τον Μάρτιο του 2011 από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, ενώ σύντομα θα πάρει τιμή και στη χώρα μας. Η φινγκολιμόδη είναι φάρμακο της τελευταίας πενταετίας, περισσότερο δραστικό και χρησιμοποιείται, αν αποτύχουν τα πρώτης γραμμής φάρμακα, σε πολύ ενεργές μορφές της νόσου. Είναι η πρώτη ανοσορυθμιστική θεραπεία, που χορηγείται από το στόμα, που πήρε έγκριση για ασθενείς με υποτροπιάζουσες μορφές σκλήρυνσης κατά πλάκας, τόσο για τη μείωση της συχνότητας των υποτροπών, όσο και για την καθυστέρηση εξέλιξης της αναπηρίας.

Οι προσπάθειες των γιατρών κατά την τελευταία εικοσαετία έχουν αποκαθηλώσει τη ΣΚΠ από τη θέση της φοβερής ασθένειας που κάποτε κατείχε και οι νέες ανακαλύψεις τα τελευταία χρόνια δίνουν στους ασθενείς και σε όλους τη βεβαιότητα πως η ίαση θα έρθει σύντομα. Θα έρθει σύντομα η στιγμή της οριστικής διαγραφής της από τις ανθρώπινες ασθένειες. Με ή χωρίς σκλήρυνση η ζωή συνεχίζεται κι είναι γλυκιά κι ωραία. Ο άνθρωπος θα βρει το δρόμο προς την οριστική λύση. Και θα τον διασχίσει με επιτυχία σύντομα.

Κοζάνη, Μάιος 2011

Κυριακή 22 Μαΐου 2011


ΚΑΧΥΠΟΨΙΑ ΚΑΙ ΦΟΒΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΟΓΡΑΦΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ


Η Ελλάδα βαίνει επιτυχώς προς το τέλος της τριακοστής γενικής απογραφής του πληθυσμού της. Η δεκαπενθήμερη διαδικασία, που άρχισε στις 10 Μαΐου, ολοκληρώνεται μεθαύριο απαλλαγμένη από λάθη και βαρίδια του παρελθόντος, «εθνικές» χειραγωγήσεις και παρα-στατιστικές χρήσεις των δεδομένων, νηπιακά και ενσυνείδητα πολιτικο-οικονομικά αμαρτήματα.
Όλα εκείνα τα οποία από τον 19ο αιώνα είχαν οδηγήσει στον αφορισμό ότι «στατιστική και πλάνη είναι λέξεις συνώνυμες». Στη ρίζα των σύγχρονων Greek statistics;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, αν και η πρώτη εμπειρική νεοελληνική απογραφή πραγματοποιείται το 1828, οι σχετικές στατιστικές θ' αρχίσουν ν' αποκτούν επιστημονικά χαρακτηριστικά από το 1861. Αυτή τα τελευταία οθωνικά χρόνια θα σηματοδοτήσει το πέρασμα από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωσή της, καθώς «από την αβεβαιότητα των προσεγγίσεων περνάμε τότε στη σιγουριά των μετρήσεων».

Πληρότητα στοιχείων
Άλλοι μελετητές τοποθετούν την καμπή αυτή τρεις δεκαετίες αργότερα (απογραφή του 1889). Πληρότητα στοιχείων, πάντως, οι απογραφές θα αποκτήσουν τη δεκαετία του 1920 (οι πληθυσμιακές καταγραφές του 1920 και 1928 θεωρούνται οι πρώτες ολοκληρωμένες).
Για να φθάσουν, όμως, να αντανακλούν, στον έναν ή άλλο βαθμό, την πραγματικότητα θα χρειαστούν άλλες τρεις δεκαετίες. Από το 1951 και μετά, που ακολουθούν δεκαετείς κύκλους, γίνονται πια με επιστημονικές προδιαγραφές. Αν και αρχικώς, τουλάχιστον, δεν θα είναι τελείως απαλλαγμένες από αγκυλώσεις του παρελθόντος και σκοπιμότητες. Τις επόμενες δεκαετίες, ωστόσο, ακολουθούν τις σχετικές συστάσεις του Ο.Η.Ε. των Ηνωμένων Εθνών και σε συνεχεία της Ε.Ο.Κ.
Ως και τις αρχές του 20ού αιώνα προκαλούσαν ευρύτερες καχυποψίες. Αυτή, όπως η συνακόλουθη απροθυμία συμμετοχής ή και εχθρότητα, οφειλόταν κυρίως σε δύο λόγους: 1) φορολογικούς και 2) στρατολογικούς. Δεν ήταν αδικαιολόγητες οι σχετικές φοβίες, αφού πράγματι οι απογραφικοί κατάλογοι, κατά καιρούς, είχαν χρησιμοποιηθεί τόσο για τον καθορισμό των στρατευσίμων ανά περιοχή, όσο και για φορολόγηση των πολιτών.
Ένας άλλος κύκλος απογραφικών καχυποψιών σχετιζόταν με φόβους ότι τα στοιχεία που συγκεντρώνονταν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από την πολιτική εξουσία για άλλους σκοπούς, πέραν των πληθυσμιακών.
«Περίεργες» και «ύποπτες» θα θεωρούνται ακόμη και έως το 1971 διάφορες «πονηρές» ερωτήσεις, που περιέχονταν στα απογραφικά δελτία και παραπέμπανε σε πολιτικά φρονήματα.
Το κλίμα βάραινε και η σύνδεση των απογραφών με τα εκλογικά συστήματα και τον αριθμό των βουλευτών ανά περιφέρεια. Η χρήση τους σε «εκλογομαγειρέματα» δεν ήταν η εξαίρεση παλιότερα. Μνημειώδης από την άποψη αυτή ήταν οι εκλογές βίας και νοθείας του 1961. Τότε χρησιμοποιήθηκαν διαφορετικές απογραφές σε διάφορες περιφέρειες για να προστεθούν ή να αφαιρεθούν έδρες, όπως συνέφερε την Ε.Ρ.Ε. του Κ. Καραμανλή.
Στις διαχρονικές στρεβλώσεις και τα απογραφικά παρατράγουδα εξέχουσα θέση κατείχε και η πλασματική αύξηση τοπικών πληθυσμών. Με μετακινήσεις για τοπικιστικούς λόγους. Παλιότερα για ν' αυξηθεί ο αριθμός των βουλευτών ή δημοτικών συμβούλων. Μέχρι πρόσφατα για να εμφανιστεί μεγαλύτερος αριθμός κατοίκων, πράγμα που συνεπαγόταν συλλογικά ή και ατομικά «πλεονεκτήματα» (αυξημένες οικονομικές ενισχύσεις κ.ά.).
Διαχρονικό πρόβλημα ήταν και εξακολουθεί να είναι η απόκλιση μεταξύ του πραγματικού (κάτοικοι κατά την απογραφή) και νόμιμου πληθυσμού (εγγεγραμμένοι στα μητρώα Δήμου ή Κοινότητας). Οι αποκλίσεις, για διάφορους λόγους, έφθαναν παλιότερα και σε ποσοστά της τάξης του 30%.
Σήμερα, όμως, οι απογραφές, με απόλυτη ή σχετική ακρίβεια, φωτογραφίζουν πραγματικές πληθυσμιακές, κοινωνικές και οικονομικές καταστάσεις. Αν και μένει αυτό ως προς τους μετανάστες ν' αποδειχθεί στις μέρες μας.

Τα στατιστικά δεδομένα ήταν σε πρώτη φάση «κρατικά μυστικά»!
Μέχρι τη δεκαετία του 1850 τα απογραφικά στοιχεία θεωρούνταν περίπου «κρατικά μυστικά». Δεν ήταν προσπελάσιμα ούτε σε ξένους δημοσιογράφους. Όταν άρχισαν να δημοσιοποιούνται δεν έλειπαν τα παρατράγουδα:
Στην απογραφή του 1853 ο πληθυσμός της Ελλάδας, που προέκυπτε από το άθροισμα των κατοίκων ανά νομό, ήταν κατά 7.000 ανώτερος από το άθροισμα του πληθυσμού. Όπως τότε έτσι κι αργότερα, τα λάθη γίνονταν προς τα... πάνω. Βεβαίως, ο συνολικός πληθυσμός (περίπου 1 εκατ.) δεν άλλαζε ουσιαστικά, αλλά εμφανιζόταν ενισχυμένοι «εθνικοί ρυθμοί ανάπτυξης».
Σε διεθνές συνέδριο το 1855, η ελληνική αντιπροσωπεία παρουσίασε τα ελληνικά δεδομένα. Προέκυπτε ότι οι κατοικίες ήταν περισσότερες από τις οικογένειες. Οι ξένοι απέδιδαν το γεγονός στην πειρατεία, που ανάγκαζε τους κατοίκους, τάχα, να εγκαταλείπουν τα σπίτια τους. Η διαφορά, όμως, ήταν αποτέλεσμα της σύγχυσης μεταξύ οικογένειας και νοικοκυριού.
Συνήθως, ενώ οι αναλογίες ανδρών-γυναικών ήταν λογικές, στις ηλικίες 18-24 ετών η γυναικεία υπεροχή ήταν συντριπτική. Αυτό συνέβαινε επειδή δεν δηλώνονταν άνδρες που είχαν στρατεύσιμη ηλικία. Όσους λιγότερους εμφάνιζε κάθε επαρχία τόσο μικρότερο ποσοστό «κληρωτών» (με κλήρωση) καλούνταν στον στρατό.
Κατά παράδοξο τρόπο σε πολλές απογραφές εμφανίζονταν οι ηλικίες των πολιτών να λήγουν συνήθως σε 0 ή 5. Η εξήγηση που δίνεται είναι ότι οι απογραφείς στρογγυλοποιούσαν τις ηλικίες. Αποκρυπτογράφηση χρειαζόταν παλιότερα η σύνθεση του ενεργού πληθυσμού. Βασικός λόγος ήταν η απόκρυψη για φορολογικούς κυρίως λόγους. Το 1879 επάγγελμα δηλώνουν λιγότεροι από τους μισούς κατοίκους της χώρας!

Μια καταγραφή-φάντασμα...
Η πρώτη απογραφή μετά τη συγκρότηση του Ελληνικού Βασιλείου τοποθετείται από πολλούς το 1834. Απογραφικά τεκμήρια, όμως, δεν υπάρχουν και αμφισβητείται η διενέργειά της. Μια άλλη ματαιώθηκε για οικονομικούς λόγους (1903), ενώ τρεις φορές (1889, 1896 και 1940) ουδέποτε ολοκληρώθηκε η επεξεργασία των στοιχείων. Τα αποτελέσματα της πρώτης μεταπολεμικής (1951) ουδέποτε επικυρώθηκαν.

...και τέσσερις επιμέρους
Στη χώρα έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι την τωρινή 29 συνολικά απογραφές. Εκτός από τις γενικές απογραφές έγιναν κι ορισμένες επιμέρους. Το 1881 στις νεο-απελευθερωμένες Θεσσαλία και Άρτα. Το 1913 από τον στρατό σε Ήπειρο, Μακεδονία, Κρήτη και σε νησιά του Β. Αιγαίου. Το 1923 των προσφύγων από τη Μ. Ασία και τη Θράκη. Το 1947 στα Δωδεκάνησα, μετά την ενσωμάτωσή τους στην Ελλάδα.

Τ. Κατσιμάρδος
katsimar@yahoo.gr


http://www.newsinnews.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=14406%3A2011-05-22-11-15-19&catid=37%3Akoinwnia&Itemid=68&sms_ss=facebook&at_xt=4dd8f0ff32e9220c%2C0

Σάββατο 21 Μαΐου 2011

Η ΑΦΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΣΑΝΤΑ


«Όταν το Μέτωπο της Μακεδονίας έσπασε και η Μπότα των Ναζί κατέβαινε και μας πλάκωνε στο στήθος, η πρώτη μου σκέψη ήταν να φύγω με τα υποχωρούντα στρατεύματα για την Αίγυπτο για να συνεχίσω εκεί τον πόλεμο. Λογάριασα, όμως, χωρίς τα Στούκας, τα οποία δεν άφησαν ούτε καρυδότσουφλο στον Σαρωνικό κόλπο. Κι έτσι, ανάμεσα στις φλόγες και στις βόμβες των Στούκας, είδα να βυθίζονται οι ελπίδες μου για την Αίγυπτο, κι έμεινα. Μπήκαν στην Αθήνα μας μια Κυριακή κι έστησαν αμέσως την πολεμική τους σημαία σ’ έναν ψηλό κοντό, πάνω στα αθάνατα μάρμαρα της Ακρόπολης. Άπειρα μάτια ελληνικά εδάκρυσαν το πρωινό εκείνο, βλέποντας το σύμβολο των Ούννων να λερώνει το μοναδικό μνημείο του πολιτισμού και της λευτεριάς, τον Παρθενώνα.
Έτσι εδάκρυσαν και τα δικά μου. Μα... ύστερα τα βλέφαρά μου σφίχτηκαν κι άστραψαν από μια φλόγα που θα μπορούσε να λιώσει και ατσάλι ακόμη κι ήταν αυτή, η φλόγα της συγκρατημένης λύσσας εναντίον τους. Ήταν η φλόγα που μου έλεγε ότι κάτι πρέπει να τους κάνω. Κάτι μεγάλο, κάτι που να τους μαστιγώσει σε εκείνα τα αγέρωχα γουρουνίσια μούτρα τους, κάτι προσβλητικό, κάτι που να τους κάνει να κατεβάσουν εκείνα τα κρύα γαλανά, χωρίς οίκτο κτηνώδη μάτια τους. Κάτι συμβολικό που να τους χτυπήσει όλους μαζί σαν χώρα, σαν λαό, και προ παντός, σαν στρατό.
Την ίδια φλόγα είδα τότε στα μάτια πολλών φίλων μου, αλλά προ παντός τη διέκρινα και την γνώρισα στα μάτια του Μανώλη του Γλέζου, του συμμαθητή μου. Κυτταχτήκαμε στα μάτια και χωρίς κουβέντες, συνεννοηθήκαμε. Αρχίσαμε να σκεφτόμαστε τι θα κάνομε. Εν τω μεταξύ, οι Ναζίδες είχαν αρχίσει επιχειρήσεις εναντίον της Κρήτης. Πηγαίναμε στο Φάληρο μόνοι μας και μπρος στα αφρισμένα κύματα σκεφτόμαστε τι να τους κάνομε ακούγοντας από πάνω μας τη Λουφτβάφε να μεταφέρει αλεξιπτωτιστές για την Κρήτη.
Οι μέρες περνούσαν... Είχε περάσει ένας μήνας που κατέλαβαν την Αθήνα και η Κρήτη είχε λυγίσει. Πολεμούσαν ακόμη τα παλικάρια μας μαζί με τους Εγγλέζους σε μερικά σημεία.
Κι έξαφνα ένα δειλινό που ήμαστε στο Ζάππειο και ο ήλιος έγερνε λούζοντας τον ορίζοντα με εκείνα τα χρώματα που μόνο ο αττικός ουρανός έχει, τα μάτια μας γύρισαν στον βράχο της Ακροπόλεως. Μέσα στο υπέροχο φόντο της δύσης σταθήκαμε και κυττούσαμε. Και τότε... το βλέμμα μας έπεσε πάνω στη σημαία τους που υπερήφανα κυμάτιζε ψηλά-ψηλά και η βαριά σκιά της πλάκωνε καταθλιπτικά όλη την Αθήνα, όλη την αττική γη.
Να τι πρέπει να τους κάνομε! Ήρθε η σκέψη σαν σπίθα. Να τους την πάρομε. Να την γκρεμίσομε και να την ξεσχίσομε και να πλύνομε έτσι τη βρωμιά από τον Ιερό Βράχο. Την είχαν στήσει αυτήν την ίδια την πολεμική τους σημαία οι Ναζί θριαμβευτικά ως τότε στη Βαρσοβία, στη Βιέννη, στην Αμβέρσα, στη Νορβηγία, στο Παρίσι και στο Βελιγράδι και απειλούσαν να τη στήσουν σε όλο τον κόσμο τότε. Μα εδώ είναι Ελλάδα. Είναι η μικρή χώρα που απ’ αυτή ξεπετάχτηκε η φλόγα του Πολιτισμού. Είναι η χώρα που δίνει το παράδειγμα πάντα στις κρίσιμες στιγμές της Ιστορίας.
Ήταν πολύ απλό μα και πολύ Μεγάλο. Μια σημαία σήκωσε στις 25 Μαρτίου 1821 ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, μια σημαία θα κατεβάζαμε και ‘μεις στις 31 Μαΐου 1941. Συμβολικό το πρώτο, συμβολικό και το δεύτερο. Μια φούχτα άνθρωποι τότε απειλούσαν την Πανίσχυρη Τουρκική Αυτοκρατορία. Δυο παιδιά εμείς, θα προσβάλλαμε το φοβερό τότε Γ΄ Ράιχ. Και βάλαμε σ’ ενέργεια αμέσως το σχέδιο.
Πήραμε απ’ την Εθνική Βιβλιοθήκη τη Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια και διαβάσαμε στη λέξη Ακρόπολις. Εκεί είδαμε όλες τις σπηλιές ή τρύπες που έχει ο βράχος της Ακροπόλεως από την εποχή εκείνη και καταλάβαμε ότι μόνον από ένα σπήλαιο -που είναι στο εσωτερικό του βράχου της Ακροπόλεως και λέγεται «Πανδρόσειον άντρον» και στο οποίο κατά τη Μυθολογία εκατοικούσε ο ιερός όφις της θεάς Αθηνάς και του πήγαιναν οι ιέρειες του ναού του Παρθενώνα και έτρωγε μηλόπιτες στις εορτές των Παναθηναίων- ότι μόνον απ’ αυτήν την τρύπα, που έβγαινε σε ένα βάθρο δίπλα στο Ερεχθείο, θα μπορούσαμε να ανεβούμε στην Ακρόπολη χωρίς να μας δουν οι Γερμανοί φρουροί. Την άλλη μέρα κιόλας πήγαμε και ανεβήκαμε σαν επισκέπτες στην Ακρόπολη και είδαμε πού ακριβώς είναι αυτή η σπηλιά από την οποία θα ανεβαίναμε την νύκτα. Πέρασε κι αυτή η ημέρα και ήλθε η επομένη, η 30ή Μαΐου 1941. Είχαμε ακούσει το βράδυ από το ραδιόφωνο το Λονδίνο που μας είπε ότι η Κρήτη εγκατελείφθη πια.
Πρωί οι Ούννοι με τις εφημερίδες τους και με προκηρύξεις μας ανήγγειλαν γεμάτοι κομπασμό και υπερηφάνεια ότι κατέλαβαν και την τελευταία γωνιά της Ελλάδας, την ηρωική Κρήτη. Δεν ξέρω τι ήταν εκείνο που ένιωθα, μα μου φαίνεται πως ήταν ένα παράπονο μαζί με δυνατό πυρετό. Περίμενα μ’ αγωνία να βραδιάσει. Επιτέλους βράδιασε. Συναντηθήκαμε με τον Μανώλη και ξεκινήσαμε. Όπλα δεν είχαμε τότε. Είχα πάρει μαζί μου μόνον ένα φαναράκι ηλεκτρικό κι ένα μαχαιράκι. Φτάσαμε. Κάναμε μια βόλτα στα Προπύλαια μέχρι να φτάσει η ώρα 9:30 μ.μ. Τότε είδαμε τους Γερμαναράδες να είναι μαζεμένοι μέσα στο δωμάτιο της εισόδου και να πίνουν κρασί και μπίρες, έχοντας και μερικές κακές Ελληνίδες, απ’ αυτές που πουλάν τον έρωτά τους στα Προπύλαια που είχαν το Φρουραρχείο. Ακούγαμε από μακριά τα κτηνώδη χάχανά τους και τα τραγούδια τους και σφίγγαμε ακόμη περισσότερο τα δόντια μας. Όταν έφτασε η ώρα, κυτταχθήκαμε. Ίσως να μην ξαναβλέπαμε τον ήλιο ν’ ανατέλλει. Είναι αλήθεια ότι νιώθαμε ένα δυνατό χτυποκάρδι, μα αυτό δεν ακουγόταν παραέξω. Τα στήθη μας τα ελληνικά το πνίγανε. Είναι γλυκός ο θάνατος, όταν πεθαίνεις για τα ιδανικά σου. Σ’ αυτές τις στιγμές δεν έχεις παρά να θυμηθείς την Ιστορία. Να θυμηθείς τον Λεωνίδα στις Θερμοπύλες, να θυμηθείς τον Αθανάσιο Διάκο ή το Μεσολόγγι ή τον πόλεμο της Αλβανίας κι είσαι εντάξει. Σφίξαμε τα χέρια, πηδήξαμε τα σύρματα, μπήκαμε ανάμεσα στα δέντρα. Συρθήκαμε με την κοιλιά και φτάσαμε στη σπηλιά. Μπήκαμε μέσα ψηλαφητά κρατώντας και την αναπνοή μας ακόμη. Αρχίσαμε να σκαρφαλώνομε ως τα μαδέρια της σκαλωσιάς που είχαν φτιάξει οι αρχαιολόγοι για ανασκαφές.
Κάτω μας το βάραθρο άνοιγε το μαύρο του στόμα να μας καταπιεί στο πρώτο ξεγλίστρημα. 40 μέτρα κάτω κατέβαινε η σπηλιά και κατόπιν ανοιγότανε το χείλος ενός ξεροπήγαδου, άλλα καμιά δεκαριά μέτρα. Σιγά-σιγά σκαρφαλώσαμε και κάνοντας μια τελευταία έλξη βγήκαμε στο επάνω βάθρο. Ανεβήκαμε μερικά μαρμάρινα σκαλιά και σηκώσαμε τα κεφάλια μας να δούμε.
Ήταν ένα τέταρτο το φεγγάρι. Και καθώς το ασημένιο του φως έλουζε τα ιερά εκείνα μνημεία του άπαντου της Τέχνης και της Ομορφιάς, νιώσαμε μέσα μας ν’ ατσαλώνομε. Είδαμε με τα μάτια της ψυχής μας τους αθάνατους προγόνους μας να στέκονται σιωπηλοί και μεγαλοπρεπείς μες στις χλαμύδες τους τριγύρω μας και να μας κυττάνε ερωτηματικά αν θα κάνομε το καθήκον μας ή όχι. Αν και δεν πολυπιστεύω στο μοιραίο, εν τούτοις εκείνες τις στιγμές νομίζω ότι το μοιραίο της φυλής μας έριξε τον κλήρο σε μας... Προχωρήσαμε συρτά με την κοιλιά. Μας χώριζαν περίπου 50-60 μέτρα απ’ τον κοντό που είχαν τη σημαία τους. Χωριστήκαμε και πηγαίναμε ανάμεσα στα μάρμαρα, πετώντας κάθε τόσο πέτρες μήπως ήταν κανένας Γερμανός σκοπός κρυμμένος. Όταν φτάσαμε κοντά στον κοντό είδαμε την ξύλινη σκοπιά τους. Πετάξαμε πάλι κάνα-δυο πέτρες κι όταν είδαμε ότι ήταν ησυχία σηκωθήκαμε όρθιοι και προχωρήσαμε θαρρετά. Φτάσαμε στον κοντό.
Ψηλά κυμάτιζε η σημαία τους. Λύσαμε το συρματόσχοινο και τραβήξαμε για να την κατεβάσομε. Μα την είχαν μπλέξει στην κάτω άκρη της με τα τρία συρματόσχοινα που στήριζαν τον κοντό. Κρεμόμαστε κι οι δυο για να την κατεβάσομε, μα δεν κατέβαινε. Αρχίσαμε τότε με τη σειρά να σκαρφαλώνουμε στον σιδερένιο κοντό για να την φτάσομε και να την κόψομε. Μα ήταν 20 μέτρα ο κοντός και λείος κι ήταν αδύνατο να την φτάσουμε. Κουρασμένοι σταθήκαμε για λίγο κι απογοητευτήκαμε, σκεφτόμαστε τι να κάνομε. Να φύγομε χωρίς την σημαία τους λάφυρο, δεν το σκεφτήκαμε ούτε μια στιγμή. Και μέσα στην ένταση της σκέψης μας, σκεφτήκαμε ότι πρέπει να σπάσομε τα τρία συρματόσχοινα για να μπορέσομε να την κατεβάσομε.
Αρχίσαμε τότε με τα χέρια μας, με τα δόντια μας, με ό,τι μπορούσαμε να προσπαθούμε να ξεκολλήσομε τα συρματόσχοινα απ’ τους σκουρασμένους χαλκάδες με τους οποίους κρατιότανε στα γύρω μάρμαρα. Κραυγή ενθουσιασμού μου ξέφυγε όταν έσπασε το πρώτο. Κατόπιν έσπασε και το δεύτερο και μετά το τρίτο. Αμέσως ξεμπλέξαμε τα συρματόσχοινα και τότε το μισητό σύμβολο του φασισμού κατέβηκε. Ήταν μια τεράστια σημαία 4 μ. μήκος και 2 μ. πλάτος. Στη μέση είχε τον αγκυλωτό σταυρό και στην απάνω άκρη τον γοτθικό πολεμικό σταυρό του Κάιζερ.
Με λύσσα την κόψαμε απ’ το συρματόσχοινο και την μαζέψαμε. Σχίσαμε από ένα κομμάτι απ’ τον αγκυλωτό σταυρό. Την υπόλοιπη την κάναμε ρολό και την πήραμε. Είχαν περάσει τρεις ώρες περίπου απ’ την ώρα που είχαμε ξεκινήσει. Το φεγγάρι είχε χαθεί και μαζί μ’ αυτό και οι οπτασίες των προγόνων μας ευχαριστημένες. Ο αέρας μας δρόσιζε τα φλογισμένα πρόσωπά μας και μας έφερνε από μακριά τα χάχανα των Γερμαναράδων. «Α! τώρα γελάστε και τραγουδείστε όσο θέλετε, αύριο το πρωί θα τα πούμε», σκέφτηκα.
Κατεβήκαμε απ’ το ίδιο μέρος. Για να την πάρομε μαζί μας ήταν αδύνατο, γιατί η ώρα της κυκλοφορίας είχε περάσει. Τότε αποφασίσαμε να την κρύψομε μέσα στην ίδια τη σπηλιά, κάτω στο ξεροπήγαδο. Κατεβήκαμε σιγά σιγά μέχρι κάτω, φτάσαμε στο χείλος του ξεροπήγαδου και την πετάξαμε όπως ήταν, τυλιγμένη σε μπόγο, μέσα. Ακούσαμε τον γδούπο της και ησυχάσαμε.
Ανεβήκαμε πάλι και φύγαμε σιγά σιγά, πηγαίνοντας σύρριζα στον τοίχο και προσέχοντας μην συναντήσομε καμιά γερμανική περίπολο. Όταν βρισκόμαστε στη μέση του δρόμου περίπου για το σπίτι μας, μας σταμάτησε ξαφνικά με το πιστόλι στο χέρι ένας Έλληνας αστυνομικός που φύλαγε σκοπός σ’ ένα δημόσιο ταμείο. Στην αρχή σκέφτηκα να του επιτεθώ με το μαχαίρι. Αλλά κατόπιν του μιλήσαμε ευγενικά και θαρρετά και του δώσαμε να καταλάβει ότι πρέπει να μας αφήσει να πάμε στα σπίτια μας, χωρίς βέβαια να του πούμε τίποτε για το ζήτημα της σημαίας. Μας άφησε και φύγαμε. Φτάσαμε στα σπίτια μας, καθησυχάσαμε τους δικούς μας που μας περίμεναν γεμάτοι αγωνία μη ξέροντας πού είμαστε. Όλη τη νύχτα δεν κοιμήθηκα. Και το πρωί ήρθε ο Μανώλης και ανεβήκαμε στην ταράτσα του σπιτιού μου και κυττούσαμε την Ακρόπολη. Μέχρι τις 11 π.μ. της 31ης δεν υπήρχε σημαία στην Ακρόπολη, όπως έλεγαν τώρα τελευταία μετά την απελευθέρωση οι Έλληνες φύλακες της Ακροπόλεως. Η γερμανική φρουρά, η οποία απετελείτο από 20 περίπου άνδρες τα είχε χάσει. Πανικός στο γερμανικό στρατηγείο. Οι κούρσες πήγαιναν κι έρχονταν. Τι έγινε η πολεμική τους σημαία; Ποιος τόλμησε να την πειράξει; Κατά τις 11 η ώρα πήγαν και βάλαν μιαν άλλη στη θέση της πιο μικρή. Με τις απογευματινές εφημερίδες βροντοφωνήσανε οι Γερμανοί τις κυρώσεις τους. Επήραν τα δακτυλικά μας αποτυπώματα απ’ το σιδερένιο κοντό και μας κατεδίκασαν ερήμην σε θάνατο (γιατί δεν μας ήξεραν). Επίσης όλους τους τυχόν συνενόχους μας. Μας επικήρυξαν και με χρηματικό ποσόν. Περιόρισαν τις ώρες κυκλοφορίας των πολιτών και απέλυσαν τον αρχηγό της Αστυνομίας και τους διοικητές των αστυνομικών τμημάτων της περιφερείας της Ακροπόλεως.
Επίσης, συνέλαβαν όλους τους Έλληνες φύλακες της Ακροπόλεως, τους οποίους όμως άφησαν ελευθέρους, αφού εξήτασαν τα αποτυπώματά τους και τους ανέκριναν, τη δε φρουρά τους την κατεδίκασαν εις θάνατον και την εξετέλεσαν. Μου φαίνεται πως βγήκαν λίγο ξινά τα γλέντια των Γερμαναράδων για τον θρίαμβο της Κρήτης... Αμέσως το νέο διαδόθηκε σαν αστραπή στην Αθήνα και στον Πειραιά και στα περίχωρα και κατόπιν σ’ ολόκληρη την Ελλάδα. Το Λονδίνο και το Κάιρο την άλλη νύχτα έπλεξαν εγκώμια γι’ αυτό.
Θα νιώσω άραγε άλλη φορά τα συναισθήματα που ένιωθα εκείνες τις ημέρες, όταν άκουγα γύρω μου παντού τους Έλληνες με υπερηφάνεια και ειρωνεία για τους Γερμανούς να μιλούν για το γεγονός αυτό και να το χαρακτηρίζουν παίρνοντας κουράγιο για την αρχή του καινούργιου πολέμου της Αντίστασης. Έβλεπες παντού τον κόσμο να έχει αναθαρρήσει, να περπατάει με ψηλά το κεφάλι, ξέροντας καλά ότι το καζάνι άρχισε να βράζει πάλι...
Κι έτσι αρχίσαμε...
Έπειτα από 8 μήνες επεχείρησα να φύγω για την Αίγυπτο για να πάω στο στρατό να πολεμήσω πιο ενεργά μαζί με τον Μανώλη κι έναν άλλο φίλο μου. Μα, ύστερα από προδοσία, μας έπιασαν οι Γερμανοί. Μας κλείσανε στις φυλακές. Τότε σκέφτηκα ότι αν είχαν την εξυπνάδα να παραβάλουν τα δακτυλικά μας αποτυπώματα, όλα θα τελείωναν. Αλλά δεν την είχαν, ευτυχώς. Καθίσαμε λίγο καιρό στις φυλακές, όπου περάσαμε του κόσμου τα μαρτύρια (ξύλο ανηλεές, σχεδόν καθημερινό ντους με κρύο νερό έξω στο κρύο κ.λπ.) αποτέλεσμα των οποίων ήταν, όταν βγήκαμε, τον Απρίλιο του 1942, ύστερα από μια αμνηστία που μας συμπεριέλαβε, να κάνει ο Μανώλης αιμοπτύσεις. Μόλις βγήκα απ’ τη φυλακή, οργανώθηκα για καλά (είχε φουντώσει εν τω μεταξύ το κίνημα της Αντίστασης) κι άρχισα να κάνω χίλιες δουλειές, από κόλλημα προκηρύξεων και γράψιμο στον τοίχο μέχρι μεταφορά όπλων και κρύψιμο, κ.λπ.
Το καλοκαίρι του 1943 ένας χαφιές των SS με γνώρισε και κουβάλησε αρκετούς από δαύτους να με πιάσουν. Τους ξέφυγα, πηδώντας από παράθυρο σε παράθυρο κι από ταράτσα σε ταράτσα και βγήκα στο Αντάρτικο. Κατατάχθηκα στον ΕΛΑΣ και τοποθετήθηκα στην περιοχή Στερεάς Ελλάδας. Έλαβα μέρος σε αρκετές μάχες παρατάξεως με τους Ναζίδες και σε πολλές επικίνδυνες αποστολές και κανόνισα αρκετούς Γερμαναράδες, τραυματίσθηκα δε στο στήθος (αριστερό ημιθωράκιο) πάνω απ’ την καρδιά από τυφλό τραύμα βλήματος. Αυτή είναι η ιστορία της συμβολής μου στην Αντίσταση του λαού μας, εν ολίγοις. Αλλά τι είναι αυτά μπροστά στις υπέροχες σελίδες που έχει γράψει ο ελληνικός λαός στα τέσσερα αυτά χρόνια της πιο σκληρής και ανελέητης σκλαβιάς που είδαμε ποτέ στην ιστορία μας; Κάθε πέτρα και κάθε αγκωνάρι, κάθε δρόμος και κάθε πεζοδρόμιο έχει γραμμένη απάνω μιαν ολόκληρη ιστορία ηρωισμού και θυσίας για τη λευτεριά, από γνωστούς και άγνωστους μάρτυρες, ήρωες, ατσάλινες ψυχές που ξεψυχάγανε προφέροντας το όνομα της Ελλάδας μας και φωνάζοντας: «Θάνατος στο φασισμό!!!». Οι βουνοκορφές πάλι κι οι ράχες αχολογούν ακόμα απ’ τις κλαγγές των όπλων κι απ’ τα κλέφτικα τραγούδια των λεβεντόκορμων ανταρτών και κάθε στενό και κάθε ρέμα μυρίζει μπαρούτι ακόμη, απ’ αυτό που έπεφτε καυτό απάνω στις γερμανικές φάλαγγες κάθε λεπτό και τους έκανε, αλαφιασμένοι να μην ξέρουν από πού να φυλαχτούν, νομίζοντας ότι κάθε πεύκο και κάθε έλατο ζωντανεύει κι είναι αντάρτης, εκδικητής!!!
Θα μπορούσα να λέω ολόκληρα μερόνυχτα, είναι τόσα πολλά».


http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82_%CE%9B%CE%AC%CE%BA%CE%B7%CF%82

Παρασκευή 20 Μαΐου 2011

ΤΕΛΟΣ ΟΙ ΕΠΩΔΥΝΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ

ΣΥΝΤΟΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΑΠΟ ΣΤΟΜΑΤΟΣ ΧΟΡΗΓΟΥΜΕΝΟ ΦΑΡΜΑΚΟ.

Ένα νέο φάρμακο για τη σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) που χορηγείται από το στόμα αναμένεται να δώσει τέλος στις επώδυνες θεραπείες με ενέσεις. Το φάρμακο αυτό που έχει δραστική ουσία τη φινγκολιμόδη έχει εγκριθεί το Σεπτέμβριο του 2010 από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Ποτών (FDA) και τον Μάρτιο του 2011 από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, ενώ σύντομα θα πάρει τιμή και στη χώρα μας, ανέφερε ο καθηγητής νευρολογίας στο ΑΠΘ, Αναστάσιος Ωρολογάς στη διάρκεια συνέντευξης τύπου με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τη Σκλήρυνση κατά Πλάκας που φέτος είναι στις 25η Μαΐου.
Περίπου 2,5 εκατ. άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από ΣΚΠ, ενώ στην Ελλάδα οι ασθενείς πλησιάζουν τους 10.000. Πρόκειται για μία αυτοάνοση νευροεκφυλιστική νόσο του κεντρικού νευρικού συστήματος, δηλαδή του εγκέφαλου και του νωτιαίου μυελού της οποίας η αιτιολογία της δεν είναι γνωστή. Όπως σε όλες τις αυτοάνοσες παθήσεις, ο οργανισμός επιτίθεται στον εαυτό του, αναγνωρίζοντας τα φυσιολογικά κύτταρα ως «εισβολείς».
Μέχρι στιγμής δεν έχει ανακαλυφθεί η οριστική θεραπεία, υπάρχουν όμως φάρμακα, που μειώνουν τη συχνότητα των υποτροπών, θεραπεύουν κάποια συμπτώματά της και επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου, ενώ οι πειραματικές και εναλλακτικές θεραπείες δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα, επισήμανε ο κ Ωρολογάς. Πρόσθεσε ότι οι ανοσοτροποποιητικές θεραπείες πρώτης γραμμής, που χρησιμοποιούνται τα τελευταία 16 χρόνια (Ιντερφερόνη) σε ήπιες μορφές της νόσου, είναι γνωστά και ασφαλή φάρμακα, αλλά λιγότερο δραστικά.
Το φάρμακο δεύτερης γραμμής που κυκλοφορεί μέχρι στιγμής είναι το μονοκλωνικό αντίσωμα, natalizumab. «Είναι το φάρμακο της τελευταίας πενταετίας. Είναι περισσότερο δραστικό και χρησιμοποιείται, αν αποτύχουν τα πρώτης γραμμής, σε πολύ ενεργές μορφές της νόσου. Η ασφάλειά του σε βάθος χρόνου δεν είναι ακόμα γνωστή. Η φινγκολιμόδη είναι η πρώτη ανοσορυθμιστική θεραπεία, που χορηγείται από το στόμα, που πήρε έγκριση για ασθενείς με υποτροπιάζουσες μορφές σκλήρυνσης κατά πλάκας, τόσο για τη μείωση της συχνότητας των υποτροπών, όσο και για την καθυστέρηση της εξέλιξης της αναπηρίας, σημείωσε ο κ Ωρολογάς.

http://www.newsinnews.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=14265%3A2011-05-20-19-36-45&catid=52%3A2010-09-12-12-49-31&Itemid=77&sms_ss=facebook&at_xt=4dd6c342eba9bf04%2C0

ΚΑΙΑΔΑΣ

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΘΑΝΑΤΩΣΗΣ ΑΣΘΕΝΙΚΩΝ ΒΡΕΦΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ

Ένας απ’ τους πιο ατιμωτικούς θανάτους κατά την αρ¬χαιότητα, ήταν ο κατακρημνισμός σε βάρα¬θρο. Εφαρμοζόταν στην Αθήνα, στην Κόρινθο, στους Δελφούς, στη Θεσσαλία κι αλλού και αφορούσε τους αιχμαλώτους, εγκληματίες, ιερόσυλους και προδότες. Εκτός από το αυτονόη¬το μαρτύριο, η ποινή εμπεριείχε και με¬ταφυσικές προεκτάσεις, καθώς το σώμα παρέμενε άταφο και η ψυχή αδυνατούσε να λυτρωθεί. «Κόρακες» ονομαζόταν ο τόπος τιμωρίας στη Θεσσαλία, «βάραθρο» ή «όρυγμα» στην Αθήνα, όπου πάντως μετά το 406 π.Χ. φαίνεται πως η τιμωρία παύει να εφαρμόζεται, «Καιάδας» στη Σπάρτη.
Ο τελευταίος είναι και ο πιο διάσημος, καθώς είναι ευρέως διαδεδομένη σήμερα η φήμη, πως εκεί έριχναν οι Σπαρτιάτες, εκτός από αιχμαλώτους και κατάδικους, τα ανάπηρα και ασθενικά βρέφη ή παιδιά της Σπάρτης. Ο Καιάδας, που ο Στράβων τον αποκαλεί «δεσμωτήριον το παρά Λακεδαιμονίους σπήλαιο τι», ταυτίζεται σήμερα με το σπηλαιοβάραθρο του χωριού Τρύπη (10 χλμ. βορειοδυτικά της Σπάρτης), βάσει των περιγραφών του αρχαίου περιηγητή Παυσανία (τον αποκαλεί «απότομο και βαθύ βάραθρο»), του Πλούταρχου κ.ά., καθώς και του σύγχρονου Γάλλου περιηγητή O. Rayet, ο οποίος το επισκέφτηκε το 1879.
Κατά ιστορικές αναφορές, στον Καιάδα ρίχτηκαν από τους Σπαρτιάτες ο ήρωας του Β΄ Πελοποννησιακού πολέμου ο Αριστομένης ο Ανδανιεύς μαζί με 50 αιχμαλώτους Μεσσηνίους. Επίσης στον Καιάδα οι Σπαρτιάτες κατακρήμνισαν και το νεκρό σώμα του βασιλέως των Παυσανία που είχε καταδικαστεί σε θάνατο επί προδοσία. Οι αρχαίες αναφορές (Θουκ. 1.134, Παυσαν. 4.18, Στράβ. Η 376) καθιστούν σαφές ότι στον Καιάδα απορρίπτονταν «…οι επί μεγίστοις τιμωρούμενοι» και οι αιχμάλωτοι πολέμου.
Πως όμως διαμορφώθηκε ο μύθος περί κατακρήμνισης καχεκτικών παιδιών στον Καιάδα;
Εν αρχή ην ο Πλάτων, ο οποίος στην «Πολιτεία» του πρότεινε τη θανάτωση των ασθενικών βρεφών σε βάραθρο της κλασικής Αθήνας, αλλά ανεξήγητα το εφιαλτικό όνειρό του Πλάτωνα χρεώθηκε η Σπάρτη. Ο Καιάδας έχει -μάλλον κακώς- ταυτιστεί με τους, επίσης τρομερούς, «Αποθέτες». Τον τόπο δηλαδή που οι Σπαρτιάτες απέθεταν τα μη αρτιμελή βρέφη, όπως αναφέρει ο Πλούταρχος και μόνον αυτός, στον βίο του Λυκούργου. Συγκεκριμένα ο αρχαίος ιστορικός γράφει ότι οι γονείς του κάθε νεογέννητου το έφερναν εμπρός σε μία επιτροπή γερόντων που το εξέταζαν. Εάν το έβρισκαν υγιές και αρτιμελές το παρέδιδαν στην πόλη να ανατραφεί, ενώ στην αντίθετη περίπτωση το «απέπεμπον εις τας λεγομένας Αποθέτας», έναν βαραθρώδη τόπο στον Ταΰγετο, έτσι ώστε το δύσμορφο βρέφος να πεθάνει μεν από βέβαιο φυσικό θάνατο, αλλά η πολιτεία να μη μιανθεί από την εκτέλεση του. Πάντως, ακόμη και έτσι, οι σύγχρονοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι αυτή την τύχη είχαν μόνο τα παιδιά με βαριές δυσμορφίες και όχι ελαφρές αναπηρίες, αλλά και παιδιά από ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες.
Πιθανότατα, οι αόριστες αναφορές για την εγκατάλειψη νεογνών στους «Αποθέτες» του Ταΰγετου, που συνδέονται συχνά με τον αρχαίο Καιάδα, συγχέονταν με τη γνωστή, σε όλη την αρχαιότητα, πρακτική της βρεφοκτονίας. Η πρακτική της βρεφοκτονίας, αποτελούσε έσχατο και επώδυνο μέσο οικογενειακού προγραμματισμού σε όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, από την απώτερη προϊστορία μέχρι τη σύγχρονη ιατρική επανάσταση και την εφαρμογή προηγμένων μεθόδων αντισύλληψης και αποφυγής ανεπιθύμητων κυήσεων. Η δε, έκθεση των παιδιών με κάποια γενετική δυσπλασία ή δυσμορφία αποτελούσε κοινή πρακτική και δεν παρατηρούνται διακρίσεις ή πολυνομία από πόλη σε πόλη και από εποχή σε εποχή. Όμως, ακόμη και η συνθήκη της ψυχικά επώδυνης βρεφοκτονίας, βρίσκεται σε πλήρη αντιπαράθεση με την αποτρόπαιη και αήθη παραβίαση της έμφυτης ανθρώπινης αίσθησης του φυσικού και νομικού δικαίου, που συνεπάγεται οποιαδήποτε αντίληψη εγκατάλειψης ανυπεράσπιστων και εν ζωή νεογνών, στις διαθέσεις επιθετικών καιρικών συνθηκών και άγριων ζώων. Συνεπώς, η άποψη αυτή φαίνεται να αποτελεί πάρεργο της ίδιας δυσφημιστικής παρερμηνείας του Καιάδα και της εγχώριας ιστορικής υποβάθμισης της αρχαίας Σπάρτης (με την ελληνική Εκκλησία να υποστηρίζει αυτόν τον μύθο, με ιδιαίτερο «ζήλο»).
Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο οι εκτελέσεις καταδίκων (ή αιχμαλώτων) γίνονταν πάντα τη νύχτα και πολλές ερμηνείες μπορούν να δοθούν πάνω σε αυτό, που αφορούν είτε σε κάποια τελετουργική πρακτική είτε σε ψυχολογικά αίτια ή στην επιθυμία να κρυφτεί από την κοινή θέα το επαίσχυντο τέλος ενός Σπαρτιάτη. Επιπλέον, οι εκτελέσεις γίνονταν στη φυλακή, προφανώς διά απαγχονισμού, τουλάχιστον έως την εποχή του Ηροδότου. Ο Καιάδας δεν αναφέρεται πουθενά ούτε κάποιο άλλο είδος κατακρημνισμού. Ίσως ο Καιάδας να χρησιμοποιούνταν ως ένα μέρος όπου ρίχνονταν τα σώματα μετά την εκτέλεση.
Η αλήθεια είναι, πάντως, πως έχουμε ελάχιστες μαρτυρίες για υποθέσεις ανθρωποκτονίας στη Σπάρτη και ακόμη λιγότερες για τις ποινές που επιβάλλονταν εκεί. Γενικότερα, στην αρχαιότητα οι αναφορές για τη θανάτωση βρεφών στον Καιάδα είναι εξαιρετικά περιορισμένες και χαρακτηρίζονται από ασάφεια και απροσδιοριστία, ενώ στη σύγχρονη εποχή αποκτούν μεγαλύτερη αποδοχή και διάδοση και μάλιστα σε συγγράμματα της στοιχειώδους εκπαίδευσης, παρά την παντελή έλλειψη τεκμηρίωσης και υποστήριξης της αινιγματικής μυθοπλασίας. Αντίθετα, στη διεθνή ιστοριογραφία οι σχετικές αναφορές αμφισβητούνται ή αγνοούνται παντελώς.
Ο θρύλος αυτός, φαίνεται να παίρνει σάρκα και οστά το 1904, όταν κατά την διεξαγωγή αρχαιολογικής έρευνας, τα αρχαιολογικά ευρήματα εντός του Καιάδα οδήγησαν την τότε ομάδα των ξένων αρχαιολόγων στη διαπίστωση, που έως σήμερα κακώς παραμένει, ότι οι αρχαίοι Σπαρτιάτες έριχναν στον γκρεμό τα ανάπηρα παιδιά, με το σκεπτικό ότι τους ήταν βάρος και άχρηστα για την κοινωνία τους. Η επιστημονική ομάδα βασίστηκε στο μικρό μέγεθος των οστών, που αποκάλυψε η αρχαιολογική έρευνα, τα οποία απεδόθησαν σε οστά μικρών παιδιών.
Το 1956, μισό αιώνα μετά, η μέθοδος του άνθρακος C14 αξιολόγησε τα συγκεκριμένα ευρήματα ως μη ανήκοντα σε παιδιά αλλά σε ενήλικους άνδρες και γυναίκες και μόνον σε ένα ποσοστό 15% ανήλικων. Άπαντες δε, είχαν κατάγματα. Κατά τη δεκαετία του 1980, αλλά και το 2003, πολλοί αρχαιολόγοι, σπηλαιολόγοι αλλά και ορειβάτες κατέβηκαν στον Καιάδα και έδωσαν διάφορα στοιχεία για τα ευρήματα που υπάρχουν στο εσωτερικό του. Επικρατεί, βέβαια, μια σύγχυση για το κατά πόσο έφτασαν στον «πάτο» του πηγαδιού. Άλλωστε, δεν γνωρίζουμε αν με τα χρόνια λόγω των σεισμών η δομή του Καιάδα έχει αλλάξει. Κατά τον Πλούταρχο (Κίμων 16.4) ο σεισμός τού 464 π.Χ. ήταν τρομακτικά ισχυρός: «Η χώρα των Λακεδαιμόνιων χάσμασιν ενώλισθε πολλοίς και των Ταϋγέτων τιναχθέντων κορυφαί τινές απερράγησαν» (άνοιξαν χάσματα και αποκόπηκαν βράχοι από τις κορφές τού Ταΰγετου). Είναι επομένως φυσικό να έπεσαν από τότε μεγάλοι βράχοι και στο εσωτερικό τού Καιάδα. Παρατηρήθηκε ότι και πάνω σε πεσμένους ογκολίθους υπήρχαν οστά ανθρώπινων σκελετών, πού ρίχτηκαν προφανώς από την άνω, αρχική είσοδο και μετά το 464 π.χ. Πάντως, το σίγουρο είναι ότι τα οστά που βρήκαν εκεί ανήκουν σε ενηλίκους, ηλικίας 18-35 ετών. Βρέθηκε μόνο ένας σκελετός παιδιού, όχι πολύ μικρής ηλικίας, το οποίο πιθανολογείται ότι έπεσε κατά λάθος μέσα στον Καιάδα. Μαζί με τα οστά βρέθηκαν αιχμές από βέλη και δόρατα, ενώ ένα θραύσμα κρανίου είχε καρφωμένη πάνω του την αιχμή ενός βέλους. Πολλοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα περισσότερα από τα σώματα που ρίχτηκαν εκεί ήταν ήδη νεκρά. Βρέθηκαν, επίσης, λύχνοι και σιδερένιοι χαλκάδες-δεσμά.
Σε κάθε περίπτωση δεν διαπιστώθηκε η παρουσία σκελετικών ευρημάτων νεογέννητων ατόμων ή βρεφών, τα οποία αποτελούν το πιο αμφιλεγόμενο και αμφισβητούμενο στοιχείο της σχετικής ιστοριογραφίας που συνδέεται με το σπηλαιοβάραθρο του Καιάδα και την αρχαία Σπάρτη. Επίσης, δεν μπόρεσε να διαπιστωθεί μέχρι σήμερα, παρά τις επανειλημμένες έρευνες, η παρουσία σκελετικών ευρημάτων μικρών παιδιών, βιολογικής ηλικίας 1-4 ετών ή μεγαλύτερων παιδιών ηλικίας 5-10 ετών, στο χώρο του σπηλαιοβαράθρου. Όπως έχει, ήδη, αναφερθεί, τα περισσότερα από τα ανθρώπινα σκελετικά ευρήματα, που βρέθηκαν στο χώρο του σπηλαιοβαράθρου, ανήκουν σε άνδρες βιολογικής ηλικίας, μεταξύ 18 και 35 ετών. Μόνο δύο κρανία ενηλίκων ανδρών εμφανίζουν ενδείξεις πιθανής βιολογικής ηλικίας μεγαλύτερης των πενήντα ετών, ενώ βρέθηκαν λίγα σκελετικά ευρήματα δύο εφήβων, πιθανής ηλικίας 14-17 ετών, καθώς και τμήματα μετωπιαίου οστού και άνω γνάθου που πρέπει να ανήκουν σε ένα ακόμη νεαρό άτομο ηλικίας, περίπου, δώδεκα ετών. Αλλά και αυτή ακόμη η περίπτωση του νεαρότερου ατόμου δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί τεκμήριο θανάτωσης βρεφών στον Καιάδα. Αντίθετα είναι γνωστή, ακόμη και από τη σύγχρονη ιστορική περίοδο, η συχνή εμπλοκή μεγαλύτερων παιδιών και εφήβων σε βίαιες αντιπαραθέσεις και πολεμικές συρράξεις.
Τα συμπεράσματα περί ευγονίας των Σπαρτιατών, στο πλαίσιο μιας στρατοκρατούμενης κοινωνίας, ο υπερβάλλων ρόλος των φυλετών στις οικογενειακές και ατομικές υποθέσεις, στο πλαίσιο του κοινοβιακού χαρακτήρα της σπαρτιατικής κοινωνίας, προέρχονται και αποτελούν αναπόσπαστα μέρη του σπαρτιατικού μύθου, του οποίου ένας από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες ήταν και ο Πλούταρχος. Συνεπώς, η ούτως ή άλλως αμφισβητήσιμη αναφορά στη σκόπιμη θανάτωση βρεφών στον Καιάδα, για λόγους ευγονικής, φαίνεται να κλονίζεται σοβαρά. Το παραμύθι περί «…ωραίων Σπαρτιατών, Καιάδα ανάπηρων τέκνων» άλλωστε δεν συμπορεύεται με τον ποιητή Τυρταίο (εκ γενετής τυφλόν), τον βασιλιά Αγησίλαο της Σπάρτης (εκ γενετής χωλόν) και πλείστους άλλους διακεκριμένους Σπαρτιάτες, οι οποίοι δεν ήταν αρτιμελείς, καθώς και από την επίσημη ιστορία. Χαρακτηριστικό είναι δε, πως όταν κάποτε ειρωνεύτηκαν έναν κουτσό Σπαρτιάτη που πήγαινε να πολεμήσει, αυτός απάντησε πως «ο πόλεμος χρειάζεται άτομα που μένουν στη θέση τους και όχι άτομα που το βάζουν στα πόδια», ενώ σε παρόμοια περίπτωση τυφλού Σπαρτιάτη, αυτός απάντησε πως «και τίποτα να μην κάνω, όλο και κάποια λεπίδα του εχθρού θα στομώσω με το σώμα μου».
Αποθετήριο αναπήρων τέκνων πρωτολειτούργησε επί Βυζαντίου (τα ανάπηρα τέκνα τα απέθεταν στα «άντρα», τα οποία ήταν σπηλιές), προηγήθηκε όμως η απόθεση τέκνων υγιών και μη υγιών από τους Ρωμαίους κατά την τελευταία περίοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας γνωστή και ως πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας για άλλους λόγους (κοινωνικούς κατ’ εξοχήν).


http://enwtheite.blogspot.com/2011/05/blog-post_9656.html

Τρίτη 17 Μαΐου 2011


Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ


Ο Υπολογιστής των Αντικυθήρων όπως έχει ονομαστεί ένα αστρονομικό όργανο-υπολογιστής που μετρούσε τις εκλείψεις του Ηλίου και της Σελήνης και κατά πάσα πιθανότητα τις τροχιές των πλανητών. Μια διάταξη που είναι από τις πιο σημαντικές μηχανικές εφευρέσεις στην ιστορία της ανθρωπότητας.Μέχρι τώρα πιστεύαμε ότι είχε κατασκευαστεί γύρω στο 90 π.Χ. αλλά μετά την λεπτομερή ανάλυση του, με ένα αξονικό τομογράφο βάρους 8 τόνων από την Αγγλία, βρήκαμε ότι φτιάχτηκε μερικές δεκαετίες νωρίτερα, δηλαδή κοντά στο 125 π.Χ. Εκείνη την εποχή μάλιστα δεν ζούσε άλλος μεγάλος αστρονόμος στον ελλαδικό χώρο εκτός από τον Ίππαρχο, ο οποίος εκτός από αστρονόμος ήταν και μαθηματικός, γεωγράφος και μετεωρολόγος. Έζησε μετά τον Αρχιμήδη, τον Αρίσταρχο, τον Απολλώνιο και τον Ερατοσθένη.
Ήταν η ίδια εποχή, από το 161 π.Χ. μέχρι και το 126 π.Χ., που ο Ίππαρχος έκανε πολλές παρατηρήσεις στη Βιθυνία, τη Ρόδο και την Αλεξάνδρεια. Στο έργο του αυτό βοηθήθηκε από μια σειρά οργάνων που φαίνεται ότι ο ίδιος είχε επιμεληθεί την κατασκευή τους και ήταν μεταξύ άλλων ο γνώμων, το ηλιωρολόγιον, το υδρολόγιον, η στερεά σφαίρα, η διόπτρα και ο αστρολάβος. Έτσι, ο Ίππαρχος παρουσιάζεται εξαιτίας της σπουδαιότητας του πλήθους των ανακαλύψεών του ως ο κατεξοχήν δημιουργός της επιστήμης της Αστρονομίας και ως ο μεγαλύτερος αστρονόμος παρατηρητής όλων των εποχών. Ίσως λοιπόν και ο περίφημος Μηχανισμός των Αντικυθήρων φτιάχτηκε από τον Ίππαρχο.
Ο Ίππαρχος ειδικότερα ασχολήθηκε με τον προσδιορισμό της διάρκειας του τροπικού έτους και με τη μέτρηση των εκλειπτικών συντεταγμένων των απλανών αστέρων. Έτσι, οδηγήθηκε στη θεμελιώδους σημασίας ανακάλυψη του φαινομένου της μεταπτώσεως των ισημεριών, πάνω στο οποίο στηρίζεται ολόκληρο το σημερινό οικοδόμημα της αστρονομίας θέσεως.
Ο Κικέρων (106-43 π.Χ.). πολιτικός και φιλόσοφος, είχε επισκεφτεί τη Ρόδο στα έτη 79-78 π.Χ. και έχει αναφερθεί σε ένα μηχανισμό όμοιο με αυτόν των Αντικυθήρων του Ποσειδώνειου Απαμέα (135-50 π.Χ.), ενός αστρονόμου, γεωγράφου και γεωλόγου που ζούσε στη Ρόδο. Γράφει ο Κικέρων: «Πρόσφατα κατασκεύασε ο φίλος μας Ποσειδώνιος μια συσκευή, η οποία σε κάθε περιστροφή αναπαράγει τις ίδιες κινήσεις του Ήλιου, της Σελήνας και των πέντε πλανητών».
Ο στρατηγός Μάρκελλος, ο κατακτητής των Συρακουσών, είχε μεταφέρει τους μηχανισμούς του Αρχιμήδη, μετά τη δολοφονία του τελευταίου, και τους τοποθέτησε στον ναό της Αρετής στη Ρώμη, όπου παρέμειναν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο Ποσειδώνιος, στον οποίο γίνεται αναφορά από τον Κικέρωνα, είχε ζήσει για ένα διάστημα στη Ρώμη ως πρέσβης της Ρόδου, και φαίνεται ότι είχε μελετήσει τους μηχανισμούς του Αρχιμήδη, οπότε κατασκεύασε κάτι παρόμοιο.

Η ΝΕΑ ΕΡΕΥΝΑ
Η εξέταση του Υπολογιστή έγινε στην οδό Τοσίτσα, δίπλα από το Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, όπου και φυλάσσεται. Εκεί εγκαταστάθηκε τον Μάιο του 2006 ένας αξονικός τομογράφος της βρετανικής εταιρείας Χ-ΤΕΚ Systems και ο αμερικανικός μηχανισμός ψηφιακής απεικόνισης ΡΤΜ Dome Hewlett-Packard. Οι Έλληνες και ξένοι ειδικοί κατάφεραν να διακρίνουν τα γράμματα και τα στοιχεία του Μηχανισμού, που βρίσκονταν σχεδόν σβησμένα και κρυμμένα στη σκουριά εδώ και 2.000 χρόνια. Τα γράμματα είναι τόσο μικρά που δεν ξεπερνούν σε μέγεθος τα 2-3 χιλιοστά. Ήταν χαραγμένα σε φύλλα μπρούντζου τα οποία βρίσκονταν τοποθετημένα στο εσωτερικό του Μηχανισμού χωρίς ποτέ κανείς να καταφέρει να τα διακρίνει.
Είναι ένα αστρονομικό μηχάνημα ακριβείας, με εκπληκτική μηχανική τελειότητα, μέσα σε ένα ξύλινο κιβώτιο με διαβαθμισμένες πλάκες στο εξωτερικό του. Εσωτερικά αποτελείτο από 30 αλληλοεμπλεκόμενους οδοντωτούς τροχούς, έκκεντρα τοποθετημένους. Τους τροχούς, που ήταν οργανωμένοι επικυκλοειδώς, έθετε σε κίνηση, με διαφορετική ταχύτητα τον καθένα, ένας περιστρεφόμενος χειροκίνητος άξονας.
Δείκτες σύμφωνα με τις επιγραφές έδειχναν την πορεία του Ήλιου, την πορεία και τις φάσεις της Σελήνης και των πλανητών στον ζωδιακό κύκλο. Ο Άγγλος φυσικός και ιστορικός της επιστήμης Derek De Solla Price που μελέτησε επί 25 χρόνια τον υπολογιστή διαπιστώνει την ύπαρξη ενός πολύπλοκου συστήματος διαφορικού οδοντωτού τροχού, ο οποίος δεχόταν δύο διαφορετικές περιστροφές, και αναλόγως «έβγαζε» αποτέλεσμα. Δηλαδή εκτελούσε μαθηματικές πράξεις με μηχανικό τρόπο.
Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων συνοδευόταν και από μπρούντζινα φύλλα στα οποία οι ειδικοί διέκριναν τη λέξη «Ισπανία» και τη φράση «Φάρος της Αλεξάνδρειας». Ήταν λοιπόν σαν ένα εγχειρίδιο χρήσης στον οποίο αποκαλύφθηκαν περίπου 2.000 χαρακτήρες που σχημάτιζαν φράσεις, πολλές από τις οποίες είναι κομμένες. Ανάμεσα στους χαρακτήρες αποκωδικοποιήθηκε η λέξη «στηριγμός», η οποία αποτελεί έναν αστρονομικό όρο που σημαίνει την αλλαγή της κατεύθυνσης του πλανήτη στον ουρανό.
Όλες πάντως οι ενδείξεις που έχουν συγκεντρωθεί μέχρι σήμερα, κάνουν τους ειδικούς να πιστεύουν ότι το εγχειρίδιο λειτουργίας του Μηχανισμού είναι το πρώτο γνωστό κείμενο της αρχαιότητας όπου αποδίδεται η Ισπανία με τη σημερινή της ονομασία. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι ο Μηχανισμός έκρυβε και πληροφορίες για τη ναυσιπλοΐα τόσο προς τον Φάρο της Αλεξάνδρειας όσο και προς την Ισπανία.

ΤΙ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ;
Το Μηχανισμό μπορούμε να το φανταστούμε σαν ένα ξύλινο κουτί με τρία καντράν, σαν ρολόγια, το ένα στην πρόσθια όψη και τα δύο στην πίσω πλευρά. Ο οδοντωτός μηχανισμός (που μοιάζει με ένα καντράν ρολογιού) της πρόσθιας πλευράς, που δείχνει τις θέσεις του Ήλιου και της Σελήνης, είναι ένα ημερολόγιο 365 ημερών το οποίο έχει τη δυνατότητα να ρυθμιστεί για τα δίσεκτα έτη. Ο μηχανισμός στο πάνω μέρος της πίσω πλευράς αποτελείται από μια σπείρα 235 υποδιαιρέσεων και δείχνει τους 235 μήνες του Μετωνικού κύκλου (βαβυλωνιακής έμπνευσης).
Ένας άλλος αρχαίος αστρονομικός κύκλος είναι ο Καλλιπικός κύκλος, που αντιπροσωπεύεται από ένα μικρότερο καντράν στο εσωτερικό του προηγουμένου. Οι υποδιαιρέσει στο κάτω καντράν της πίσω πλευράς (223 σε μια σπείρα τεσσάρων στροφών) αποδεικνύουν ότι πρόκειται για την αναπαράσταση του κύκλου του Σάρου, ενώ το μικρό καντράν στο εσωτερικό του προηγουμένου αντιπροσωπεύει τον κύκλο του Εξελιγμού. Όσο για τους δείκτες των καντράν, μπορεί κανείς να τους φανταστεί σαν τις βελόνες των πικάπ. Τέλος, οι επιγραφές και τα σύμβολα που έχουν διαβαστεί επιβεβαιώνουν τα συμπεράσματα των επιστημόνων για τις λειτουργίες των μηχανισμών.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΑΒΥΛΩΝΙΑΚΗΣ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ
Ο σεληνιακός ή συνοδικός μήνας είναι το διάστημα μεταξύ δύο ομοίων φάσεων της Σελήνης, π.χ. από πανσέληνο σε πανσέληνο.
Ο Μετωνικός κύκλος προκύπτει από τη στενή ισοτιμία 19 ετών με 235 σεληνιακούς μήνες. Αντιπροσωπεύει την επιστροφή της Σελήνης στην ίδια φάση και στην ίδια ημερομηνία του έτους. Με το κλείσιμο του κύκλου ο Ήλιος, η Σελήνη και η Γη επιστρέφουν περίπου στους ίδιους σχετικούς προσανατολισμούς.
Ο Καλλιππικός κύκλος διαρκεί 76 χρόνια και είναι τέσσερις Μετωνικοί κύκλοι μείον μία ημέρα. Έτσι αυξάνεται η ακρίβεια με την οποία αντιστοιχίζεται ένα ηλιακό έτος με πλήρες σεληνιακού8μήνες.
Ο κύκλος του Σάρου προβλέπει εκλείψεις: αν μια ηλιακή ή σεληνιακή έκλειψη συμβεί σήμερα, μια παρόμοια θα συμβεί έπειτα από 223 σεληνιακούς μήνες. Έτσι από τις προηγούμενες εκλείψεις μπορούν να προβλεφθούν οι επόμενες.
Επειδή ο αριθμός των ημερών στον κύκλο του Σάρου δεν είναι ακέραιος, οι σεληνιακές εκλείψεις είναι μετατοπισμένες κατά οκτώ ώρες και οι ηλιακές (οι οποίες γίνονται ορατές από συγκεκριμένα γεωγραφικά πλάτη) μετατοπίζονται κατά 120 μοίρες.
Ακριβείς επαναλήψεις σεληνιακών εκλείψεων λαμβάνουν χώρα ύστερα από τρεις κύκλους του Σάρου (όταν οι οκτάωρες μετατοπίσει συμπληρώσουν ένα 24ωρο), πράγμα το οποίο περιγράφεται από τον κύκλο του Εξελιγμού, διαρκείας 54 ετών.

Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ
Ο μηχανισμός των Αντικηθύρων ανασύρθηκε από τον βυθό της θάλασσας το 1901 και γλίτωσε ως από θαύμα μαζί με άλλα εκθέματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου από τους Γερμανούς στην Κατοχή, για να μπει στα τέλη του 2005 σε ειδικό ψηφιακό τομογράφο, ώστε να αποκαλυφθεί το εσωτερικό του.
Η ανακάλυψη του έγινε από Συμιακούς σφουγγαράδες καθώς επέστρεφαν το Πάσχα του 1900 με το καΐκι τους στα Δωδεκάνησα από τα νερά της Λιβύης, όπου είχαν πάει να βουτήξουν για σφουγγάρια. Στο ταξίδι του γυρισμού έπεσαν σε μια φοβερή φουρτούνα, που τους ανάγκασε να παρακάμψουν και να δέσουν σε υπήνεμο όρμο των Αντικυθήρων μέχρι να περάσει η αντάρα. Τις ημέρες που παρέμειναν εκεί, κάποιοι από τους σφουγγαράδες αποφάσισαν να εξερευνήσουν τον βυθό της περιοχής σε βάθος 43 μέτρων. Ένας από αυτούς ανέβηκε τρομοκρατημένος στο καΐκι για να αναφέρει στον καπετάνιο πως είδε το πόδι μιας νεκρής γυναίκας. Βεβαίως, δεν επρόκειτο για μακάβριο εύρημα αλλά για τμήμα ενός αγάλματος. Οι δύτες είχαν βρει κατά σύμπτωση ένα ρωμαϊκό ναυάγιο σε βάθος 60 μέτρων με πλουσιότατο φορτίο: κοσμήματα, αγάλματα μαρμάρινα και μπρούτζινα ήταν διάσπαρτα στον πυθμένα. Ανάμεσά τους ήταν τα γνωστά σήμερα γλυπτά ο Έφηβος των Αντικυθήρων και ο Φιλόσοφος των Αντικυθήρων. Η ανέλκυσή τους με την έλλειψη των τεχνικών μέσων την εποχή εκείνη ήταν εξαιρετικά δύσκολη. Ένας σφουγγαράς έχασε τη ζωή του και άλλοι δύο τραυματίστηκαν σοβαρά αλλά η επιχείρηση ολοκληρώθηκε το 1901 με αυτοθυσία, συνέπεια και πλήρη ενημέρωση των ελληνικών αρχών από την πρώτη στιγμή. Τα ανασυρθέντα αντικείμενα μεταφέρθηκαν αμέσως στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Ανάμεσά τους ήταν και το περίεργο εύρημα: ένα κουτί (20x30x8 εκ.) με μπρούτζινα και ξύλινα μέρη που είχαν παραμορφωθεί από τη διάβρωση. Το 1902, ο αρχαιολόγος Στάης το εξέτασε με μεγαλύτερη προσοχή για να ανακαλύψει με έκπληξη ότι τα μεταλλικά μέρη του έχουν περίγραμμα οδοντωτών τροχών. Οι κατοπινοί ερευνητές διαφώνησαν σε πολλές περιπτώσεις μεταξύ τους αλλά όλοι ήταν σίγουροι ότι επρόκειτο για τον πιο σύνθετο μηχανισμό της αρχαιότητας που χρονολογείτο περίπου έναν αιώνα π.Χ., και ότι δεν είχε ανακαλυφθεί σε κανένα μέρος του κόσμου τίποτα παρόμοιο για τα επόμενα 1.300 χρόνια. Κανείς όμως δεν μπορούσε να πει με βεβαιότητα τι ήταν. Άλλωστε, οι μελετητές δεν είχαν ιδιαίτερα εξελιγμένα μέσα έρευνας και δια του γυμνού οφθαλμού ήταν εξαιρετικό παρακινδυνευμένο να βγάλουν συμπεράσματα.
Αργότερα ερεύνησε το Μηχανισμό ο Derek de Solla Price με τη βοήθεια επιστημόνων από τον Δημόκριτο κατά τη δεκαετία του ‘50. Ο Βρετανός μάλιστα είχε προχωρήσει και σε μια ανακατασκευή του αντικειμένου, της οποίας η ορθότητα αμφισβητήθηκε αργότερα. Όσο δεν υπήρχε μια τεκμηριωμένη και συνολική απάντηση για το μυστηριώδες αντικείμενο, τόσο γίνονταν πιο ακραίες οι εκδοχές για τη φύση και την προέλευσή του. Άλλωστε ένας από τους ερευνητές που ενδιαφέρθηκε να μάθει περισσότερο για τον μηχανισμό ήταν και ο περίφημος Εριχ Φον Νταίνικεν που μιλούσε για εξωγήινους.

ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ
Τα τελευταία χρόνια όμως οι έρευνες έγιναν, για πρώτη φορά, με τη βοήθεια πολλών ειδικών από διαφορετικά αλληλοσυμπληρούμενα πεδία και όχι από μεμονωμένους επιστήμονες, ενώ είχαν στη διάθεσή τους τα πιο εξελιγμένα μέσα. Με τη βοήθεια του μηχανισμού ψηφιακής απεικόνισης PTM Dome έγινε δυνατή η επανεμφάνιση σχεδόν σβησμένων κειμένων και στοιχείων της επιφάνειας του μηχανισμού που δεν είναι ευδιάκριτα ακόμα και με τα καλύτερα συστήματα συμβατικής και ψηφιακής φωτογράφησης.
Λίγο αργότερα η Βρετανική εταιρεία X-Tek έστειλε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο τον πρωτοποριακό τομογράφο Blade Runner, βάρους 8 τόνων. Είναι ένα μηχάνημα που σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε μόνο και μόνο για τη συγκεκριμένη έρευνα, κόστους ενός εκατομμυρίου ευρώ. Ο ιδιοκτήτης της εταιρείας παθιάστηκε με το θέμα του μηχανισμού των Αντικυθήρων και προσέφερε δωρεάν τον τομογράφο.
Η εξέταση αποκάλυψε άγνωστες πτυχές του εσωτερικού του μηχανισμού. Διαβάστηκαν για πρώτη φορά έπειτα από δύο χιλιάδες χρόνια επιγραφές το πάχος των οποίων δεν ξεπερνά το ένα δέκατο του χιλιοστού.
Αργότερα πάνω σε αυτό το Μηχανισμό φτιάχτηκαν τα ηλιακά ρολόγια, αρχικά στατικά και αργότερα μεταφερόμενα. Στο Βυζάντιο βρέθηκε παρόμοιος μηχανισμός κατασκευασμένος τον 7ο αιώνα. Αντίστοιχος μηχανισμός περιγράφεται και από τον μεταγενέστερο Άραβα Αλ Μπιρουνί. Ένα μεγάλο ποσοστό των τεχνολογικών κατακτήσεων στον τομέα αυτό αφομοιώθηκε από τους Άραβες. Η τεχνολογία των οδοντωτών τροχών εξελίχθηκε στην ωρολογοποιεία που εμφανίστηκε και άνθησε τον 13o και 14ο αιώνα. Ιδιαίτερα για το διαφορικό γρανάζι που αποτελεί και το πιο εντυπωσιακό εύρημα στο μηχανισμό, πρέπει να αναφερθεί ότι επανεμφανίστηκε δεκάδες αιώνες αργότερα.

9 ΕΙΔΕΧΘΗ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΑΝ ΤΟ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ


Δολοφόνοι που άφησαν πάνω στα θύματά τους έντονα τα ίχνη των στυγερών τους πράξεων, εγκλήματα που χαρακτηρίστηκαν από τη φρικαλεότητά τους, έμειναν στην ιστορία χαρακτηρισμένα ως «ειδεχθή».
Η υπόθεση της Σαντορίνης, με πρωταγωνιστή έναν 31χρονο μάγειρα και τραγικό του θύμα την 25χρονη σύζυγό του, ήταν ένα απ’ αυτά που προκάλεσε σοκ στο πανελλήνιο, ειδικά για την αγριότητα της πράξης.
Από τη δράση του φοιτητή της Νομικής Θεόφιλου Σεχίδη στη Θάσο, που έγινε «συλλέκτης» των κεφαλιών της οικογένειάς του, μέχρι το έγκλημα της Ρεντίνας με θύμα έναν δημοτικό υπάλληλο, αλλά και την άγρια δολοφονία του ηθοποιού Νίκου Σεργιαννόπουλου, που έγινε πρόσφατα, συγκεκριμένες υποθέσεις προκάλεσαν το έντονο ενδιαφέρον της ελληνικής κοινής γνώμης.
Παράλληλα και οι ειδικοί επιστήμονες ασχολούνται με την ψυχολογία των συγκεκριμένων δολοφόνων, οι πράξεις των οποίων ήταν ιδιαίτερα αποτρόπαιες.

1. ΞΕΚΛΗΡΙΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ
Η ανατριχιαστική ιστορία του 24χρονου φοιτητή Νομικής από την Καβάλα Θεόφιλου Σεχίδη είχε κάνει τον γύρο του κόσμου. Ήταν Αύγουστος του 1996, όταν αποκαλύφθηκε ότι ο νεαρός είχε δολοφονήσει τον 55χρονο πατέρα του Δημήτρη, την 50χρονη μητέρα του Ελένη, την 32χρονη αδελφή του Ερμιόνη, την 75χρονη γιαγιά του Ερμιόνη και τον θείο του Βασίλη, 57 χρόνων.
Η πενταπλή δολοφονία είχε διαπραχθεί στις 19 και 20 Μαΐου 1996. Ο Σεχίδης δολοφόνησε τα μέλη της οικογένειάς του, στη συνέχεια τεμάχισε τα πτώματά τους, τα τοποθέτησε σε πλαστικές σακούλες και τα μετέφερε με το αυτοκίνητό του με φεριμπόουτ στην Καβάλα, όπου τα εξαφάνισε στο σκουπιδότοπο της Νέας Κάρβαλης. «Τους ξέκανα πριν με ξεκάνουν», είχε πει τότε στους αστυνομικούς. «Tους σκότωσα, γιατί δεν μου αποκάλυπταν ποια ήταν η πραγματική μου μητέρα», δήλωσε στο δικαστήριο, που τον καταδίκασε πέντε φορές ισόβια.
Κυνικός μέχρι την τελευταία στιγμή της ανάκρισης, εξέπληξε μέχρι και τους αστυνομικούς με την ψυχρότητα με την οποία αντιμετώπιζε όσα έκανε. «Τι ήταν η πέμπτη, αφού είχαν σκοτώσει τους τέσσερις», είχε πει για τη γιαγιά του.


2. ΤΗΝ ΕΚΑΨΑΝ ΓΙΑ ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Ένα «σατανικό ζευγάρι» Ελλήνων μεταναστών στη Γερμανία έστησε ολόκληρη φρικιαστική επιχείρηση, παίρνοντας την ιδέα από... αστυνομική ταινία. Παραπλάνησαν την 39χρονη Σκοπιανή Βιολέτα Βελιανόφσκα ότι ήθελαν να την απασχολήσουν στο εστιατόριό τους στη Γερμανία και την επιβίβασαν στο αυτοκίνητό τους. Το Νοέμβριο του 2003, στην εθνική οδό Έδεσσας-Φλώρινας, αφού την υπνώτισαν, έβαλαν φωτιά και την έκαψαν ζωντανή, μπροστά στα μάτια του 1χρονου γιου τους. Στη συνέχεια ο βασικός κατηγορούμενος Νικόλαος Γκεσόπουλος υποστήριξε στην αστυνομία ότι η νεκρή ήταν η σύζυγός του, που έπεσε θύμα τροχαίου, «αναγνώρισε» μάλιστα στο νεκροτομείο το πτώμα της τόσο ο ίδιος όσο και ο γιος του. Σκοπός τους κατηγορήθηκαν ότι ήταν να εισπράξουν 1.500.000 ευρώ, ποσό για το οποίο είχε ασφαλιστεί η σύζυγός του, Μαρία Γκεσοπούλου, η οποία μετά το στυγερό έγκλημα κρύφτηκε στο πατρικό σπίτι της οικογένειας στους Λόφους της Φλώρινας.
Το έγκλημα αποκαλύφτηκε από τον ίδιο τον Γκεσόπουλο, ο οποίος από τη φωτιά που έβαλε κάηκε στο χέρι και στη συνέχεια ομολόγησε, επιρρίπτοντας τις ευθύνες του σατανικού σχεδίου στη γυναίκα του. Και οι δύο καταδικάστηκαν και είναι στη φυλακή.

3. ΑΓΡΙΑ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΣΤΟ ΕΝΕΧΥΡΟΔΑΝΕΙΣΤΗΡΙΟ
«Μετά τη δεύτερη μαχαιριά, δεν μπορούσα να καταλάβω τι έκανα, με είχε πιάσει αμόκ». Ο βασικός κατηγορούμενος για τη δολοφονία της 26χρονης Λευκοθέας Τσενικίδου ομολόγησε με κυνικό τρόπο τη δολοφονία της νεαρής, που εξιχνιάστηκε σχεδόν δύο χρόνια μετά την τέλεσή της, το βράδυ της 22ας Φεβρουαρίου 2002.
Η 26χρονη βρέθηκε με 19 μαχαιριές, κυρίως στο λαιμό και στο υπόλοιπο σώμα της, μέσα στο ενεχυροδανειστήριο του πατέρα της, στον ημιώροφο της πολυκατοικίας στην οδό Εγνατία 12, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Η υπόθεση είχε συγκλονίσει το πανελλήνιο για την πρωτοφανή αγριότητα του εγκλήματος.
Το κίνητρο των δύο δραστών ήταν η ληστεία, όπως αποκαλύφτηκε μετά τη σύλληψή τους, αφού εντοπίστηκαν τα στοιχεία ταυτότητάς τους από ένα δακτυλικό αποτύπωμα που άφησαν στη γυάλινη πόρτα του καταστήματος. Οι ίδιοι ομολόγησαν πως έπεισαν την κοπέλα να ανοίξει στην ασφαλισμένη πόρτα του καταστήματος, προσποιούμενοι τους πελάτες.
Ωστόσο, αρχικά εξετάστηκε το ενδεχόμενο το κίνητρο των δραστών να ήταν άλλο και ειδικά να πρόκειται για ψυχοπαθή δολοφόνο.


4. ΤΕΜΑΧΙΣΕ ΤΗΝ ΕΓΚΥΟ ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ
Έγκυος στον όγδοο μήνα της ήταν η 25χρονη Ουκρανή Ελένα Σατούλοβα, που δολοφονήθηκε από τον 24χρονο γεωργιανό σύντροφό της Χριστοφόρ Παρασκευόφ το Δεκέμβριο του 2004 στους Αμπελόκηπους Θεσσαλονίκης.
Ένας οικογενειακός καβγάς ήταν αρκετός για τον Γεωργιανό να σφάξει την άτυχη γυναίκα μέσα στο διαμέρισμά τους. Στη συνέχεια τεμάχισε το πτώμα, κόβοντας το κεφάλι και τα χέρια της, τα οποία πέταξε στον Αλιάκμονα και μέχρι σήμερα δεν έχουν βρεθεί. Στόχος του ήταν να εξαφανίσει καθετί αναγνωρίσιμο (δακτυλικά αποτυπώματα και πρόσωπο), για να μη βρεθούν ποτέ τα στοιχεία ταυτότητας του θύματος.
Το υπόλοιπο σώμα, που μετέφερε μέσα σε σακούλες σκουπιδιών, πέταξε σε χωματερή του Αιγινίου Πιερίας, όπου το βρήκαν τυχαία δύο Ρουμάνοι που έμεναν κοντά και ειδοποίησαν την αστυνομία. Ο αλλοδαπός εντοπίστηκε και συνελήφθη, καθώς συγγενείς του που έμεναν στην Κατερίνη αποκάλυψαν τη σχέση του με την 25χρονη. Ο ίδιος ομολόγησε αποκαλύπτοντας ότι κίνητρο του εγκλήματος ήταν μια διαφωνία που είχε με τη σύντροφό του.

5. ΑΝΑΖΗΤΟΥΣΕ ΣΤΑ ΚΑΝΑΛΙΑ ΤΟ ΘΥΜΑ ΤΟΥ
«Ήταν ο μεγάλος έρωτας της ζωής μου. Όταν μου είπε πως θα χωρίζαμε, λίγες ημέρες πριν παντρευτούμε, έχασα τη γη κάτω από τα πόδια μου», είχε πει ο 23χρονος Γιώργος Σκιαδόπουλος, ο ναυτικός που δολοφόνησε την 30χρονη Ελληνοαμερικανίδα Τζούλι Μαρί Σκάλι.
Στις 8 Ιανουαρίου 1999 ο Σκιαδόπουλος στραγγάλισε το πρώην μοντέλο, έκοψε το κεφάλι, έβαλε το σώμα σε μια βαλίτσα και το πέταξε σε λίμνη της Καβάλας. Έκοψε το κεφάλι της αρραβωνιαστικιάς του με πριόνι, επειδή δεν χωρούσε στη βαλίτσα και το πέταξε για να μη βρεθεί ποτέ. Χαρακτηριστικό του σφοδρού έρωτα που έτρεφε για την Αμερικανίδα ήταν, σύμφωνα με τον ίδιο, το γεγονός ότι παράτησε την καριέρα του, για να εξασκήσει το επάγγελμα του οδηγού ταξί, ώστε να είναι συνεχώς κοντά της.
Επί 18 μέρες ο μηχανικός του εμπορικού ναυτικού προσπαθούσε να κρύψει το φοβερό του έγκλημα. Μάλιστα, έβγαινε τότε στα τηλεοπτικά κανάλια από το κέντρο της Αθήνας και εκλιπαρούσε να τον βοηθήσουν να βρεθεί η σύντροφός του.

6. ΟΙ ΣΑΤΑΝΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΛΗΝΗΣ
Ήταν παραμονές Πρωτοχρονιάς του έτους 1994, όταν αποκαλύφθηκε η υπόθεση των «σατανιστών της Παλλήνης», που συγκλόνισε το πανελλήνιο. Η «σατανική τριάδα», στις αρχές της δεκαετίας του 90, κατηγορήθηκε ότι αποπλανούσε νεαρά κορίτσια, μεταξύ των οποίων και ανήλικα, και όλοι μαζί επιδίδονταν σε ομαδικά σεξουαλικά όργια και τελετές μαύρης μαγείας.
Στις 27 Αυγούστου 1992 οι τρεις τους οδήγησαν τη 14χρονη Δώρα Συροπούλου σε ερημική τοποθεσία στη Σέσι Κορωπίου. Ο Κατσούλας και ο Δημητροκάλλης έγδυσαν τη μικρή, της φόρεσαν χειροπέδες και την υποχρέωσαν να γονατίσει κρατώντας ένα κερί. Στη συνέχεια τη χτύπησαν με ένα ξύλο στο κεφάλι, αλλά εκείνη διατήρησε τις αισθήσεις της, για να τη στραγγαλίσουν αργότερα. Όταν βεβαιώθηκαν πως η κοπέλα είχε πεθάνει, ασέλγησαν πάνω στο πτώμα της και μετά το περιέλουσαν με βενζίνη και έβαλαν φωτιά. Επόμενο θύμα τους ήταν η Γαρυφαλλιά Γιούργα, την οποία πλησίασαν τη Μεγάλη Τετάρτη, 14 Απριλίου 1993, και προσποιούμενοι τους αστυνομικούς της ζήτησαν να μπει στο αυτοκίνητό τους και να τους ακολουθήσει. Η τύχη της ήταν ίδια με αυτή της Δώρας Συροπούλου.

7. ΤΟ ΑΔΟΞΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ
Συγκλονισμένος παραμένει ο χώρος της έβδομης τέχνης από τη στυγνή δολοφονία του ηθοποιού Νίκου Σεργιαννόπουλου, που βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του με 21 μαχαιριές στις 4 Ιουνίου. Το πάρτι που προηγήθηκε με τη συμμετοχή φίλων του, οι τελευταίες περιπέτειες που είχε με την αστυνομία, καθώς ήταν χρήστης ναρκωτικών, αλλά ειδικά η επιτυχημένη καριέρα του ήταν αρκετά για να προκαλέσουν το έντονο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για την τύχη του ηθοποιού από τη Δράμα.
Κατηγορούμενος για τη δολοφονία είναι 30χρονος Γεωργιανός, ο οποίος κατάφερε και έμεινε κρυμμένος για σχεδόν δύο μήνες, μέχρι που επέστρεψε στα στέκια του, στην πλατεία Βικτορίας. Οι αστυνομικοί, που παρακολουθούσαν στενά την περιοχή, όντας σίγουροι ότι θα εμφανιζόταν, τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν στην Ασφάλεια Αττικής, όπου ομολόγησε τη δολοφονία του διάσημου ηθοποιού. Στην απολογία του ισχυρίστηκε πως ο ηθοποιός ήταν αυτός που του πρότεινε να πάει στο σπίτι του και εκείνος πρώτος του προέταξε το μαχαίρι, γι’ αυτό αντέδρασε. Στη συνέχεια αναστάτωσε το σπίτι, ώστε να μπερδέψει τους αστυνομικούς και να το εμφανίσει σαν ληστεία, και έφυγε.

8. ΘΥΜΑ ΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΖΗΛΙΑΣ
Σε έναν κάδο σκουπιδιών, στην οδό Αιλιανού 12, στα Κάτω Πατήσια, βρέθηκε τεμαχισμένη στις 25 Ιουνίου 1987 η 18χρονη Ζωή Γαρμανή. Τα τεμαχισμένα μέλη της νεαρής είχε βρει στον κάδο απορριμμάτων ένας συλλέκτης, ο Κώστας Βουζίκας, ο οποίος έψαχνε, όπως είχε πει, για γραμματόσημα. Το κεφάλι της κοπέλας βρέθηκε σε άλλο σημείο, επί της οδού Αχαρνών και Πιπίνου.
Ο 27χρονος τότε σύζυγός της Παναγιώτης Φραντζής, τότε φοιτητής της ΑΣΟΕΕ και πλασιέ, δεν παραδέχτηκε ποτέ ότι σκότωσε τη γυναίκα του, αλλά υποστήριξε ότι η σύζυγός του είχε τραυματισθεί μετά από έντονο καβγά. «Έσπρωξα τη Ζωή, η οποία έπεσε πάνω στην ντουλάπα και εκεί άφησε την τελευταία της πνοή. Φοβήθηκα και, προκειμένου να αποφύγω τις συνέπειες, τεμάχισα το πτώμα της», είχε πει. Ωστόσο, ο ιατροδικαστής στην έκθεσή του είχε υποστηρίξει τότε ότι η κοπέλα έφερε ίχνη στραγγαλισμού. Το κίνητρο, όπως είχε ειπωθεί, ήταν η παθολογική ζήλια του Παναγιώτη Φραντζή, ο οποίος παραδόθηκε μόνος του στις αρχές, όταν βρέθηκαν τα τεμαχισμένα μέλη.

9. ΣΤΗΝ ΑΓΧΟΝΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ
Μυστήριο εξακολουθεί να καλύπτει τη δολοφονία του 48χρονου γραμματέα του δήμου Εγνατία Κοσμά Βακουφάρη τον Απρίλιο του 2004, καθώς μέχρι σήμερα η αστυνομία δεν έχει βρει κανένα ίχνος των δραστών. Ο άτυχος γραμματέας βρέθηκε απαγχονισμένος σε ερημική περιοχή στη Ρεντίνα, ενώ οι δράστες είχαν κόψει τα τέσσερα δάχτυλα του ενός χεριού του. Ο ιατροδικαστής είχε αποκλείσει το ενδεχόμενο αυτοκτονίας, επισημαίνοντας πως οι δολοφόνοι ήταν αυτοί που τον κρέμασαν.
Οι έρευνες για τον εντοπισμό των δραστών είχαν στραφεί κυρίως σε Αλβανούς που είχαν δοσοληψίες με το δήμο όπου εργαζόταν ο 48χρονος για τη διεκπεραίωση των προσωπικών τους εγγράφων για τη νομιμοποίησή τους. Από την αγριότητα του εγκλήματος θεωρήθηκε πως οι δράστες ήθελαν να στείλουν μήνυμα πως ήταν πράξη αντεκδίκησης.
των Κώστα Καντούρη, Αριστείδη Μάτιου την ψυχολογία των συγκεκριμένων δολοφόνων, οι πράξεις των οποίων ήταν ιδιαίτερα αποτρόπαιες.


http://www.kozanilife.gr/2010-08-11-17-23-47/2010-08-23-11-19-09/2177.html

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΦΙΝΛΑΝΔΟΥ ΜΑΘΗΤΗ


Φίλε μου Marcus,
Διάβασα ότι μαθαίνεις αρχαία ελληνικά, τη γλώσσα του πολιτισμού που ένωσε όλη την ανθρωπότητα -ίσως σε λίγα χρόνια τα παιδιά μου να μαθαίνουν φινλανδικά- τη γλώσσα του πολιτισμού που για να προοδεύσει απομόνωσε τους υπόλοιπους κατοίκους του πλανήτη με τα κινητά τηλέφωνα. Διαβάζω επίσης ότι έχετε τεράστια ποικιλία επιλογών στην αναζήτηση εργασίας -κάποιο επάγγελμα που να μην λαμβάνεις διαταγές υπάρχει έτσι ώστε να διευρύνεις τους ορίζοντες σου; Επίσης διαβάζω ότι το εκπαιδευτικό σας σύστημα λειτουργεί σαν καλοκουρδισμένη μηχανή - και τα εργοστάσια που έχουν απομείνει στη χώρα μου με τον ίδιο τρόπο δουλεύουν. Οι μηχανές τους δουλεύουν όπως οι μαθητές στη χώρα σου!
Το ότι είσαι συμμαθητής με την κόρη του πρωθυπουργού σου και το παιδί του ιδιοκτήτη της ΝΟΚΙΑ με κάνει να ανατριχιάζω! Εγώ είχα συμμαθητές παιδία που πληρώνουν τα σπασμένα των γονιών των συμμαθητών σου λόγω των πάρε-δώσε που έχουν με τους πολιτικούς μου! Χαίρομαι που διαβάζω ότι παρακινείτε τους αδύναμους μαθητές! Νομίζω ότι έχετε ξεχάσει όμως αυτή σας την αρετή και δεν έχετε κουράγιο να παρακινήσετε τις αδύναμες οικονομίες!
Μην ανησυχείς που δεν υπάρχει ενδοσχολική βία στη χώρα σου - αν και τα δικά μας σχολεία αποτελούνταν από καλοκουρδισμένα ρομπότ χωρίς δίψα για ζωή και παιχνίδι, ούτε και εμείς θα είχαμε! Τα λόγια του καθηγητή σου δε συμβαδίζουν με την εκπαίδευση που λαμβάνετε και για το λόγο αυτό σου μιλάει για τους προγόνους μου και τι είπαν πριν 2.500 χρόνια. Έχετε ακόμα δρόμο...
Επέτρεψέ μου να σου περιγράψω τις δικές μας ημέρες...
Στις 8 και 15 κάναμε προσευχή στο προαύλιο όλοι μαζί και ευχαριστούσαμε το Θεό που ξυπνήσαμε και τον παρακαλούσαμε να μας πάει καλά η μέρα. Απ’ ότι καταλαβαίνεις δεν είναι τόσο απρόσωπα τα πράγματα σε εμάς, γιατί λέμε και μια καλημέρα πριν το μάθημα. Οι τάξεις μας είναι παλιές, αλλά δε μας πείραζε καθόλου, διότι πηγαίναμε για να μορφωθούμε και όχι επίσκεψη! Μικροσκόπιο είδα πρώτη φορά στη ζωή μου, όταν πέρασα στο Πανεπιστήμιο και είδα για πρώτη φορά ζωντανά αυτά που τόσα χρόνια σα παιδί φανταζόμουν -αλήθεια έχετε καθόλου φαντασία;
Φαγητό δεν τρώγαμε στο σχολείο, διότι οι μαμάδες μας, παρά την κούραση τους, πάντα είχαν το πιάτο με το ζεστό φαγητό να μας περιμένει μόλις τελειώσει το μάθημα!
Πιστεύεις ότι το να αντιγράφει κάποιος είναι μεγάλη ντροπή! Και εγώ το ίδιο πιστεύω γι’ αυτό σε παρακαλώ μην αντιγράφεις τους προγόνους μου, κάθε φορά που βλέπεις τα όμορφα κτήρια σας να ευχαριστείς τους αρχαίους Έλληνες, τους προγόνους μου δηλαδή, που χάρη στις ιδέες τους κατάφερες να μένεις σε σπίτι και όχι σε ιγκλού! Εμάς οι δάσκαλοι μας έλεγαν να ευχαριστούμε το Θεό που γεννηθήκαμε σε αυτή τη χώρα και όχι σε κάποια βορειοευρωπαΐκη, ώστε να τελειώνουμε τη δουλεία και να πίνουμε μέχρι την επόμενη μέρα. Αλήθεια, πόσες φορές δεν άνοιγε η πόρτα του σπιτιού σου γιατί κάποιος μεθυσμένος κοιμόταν από έξω; Πόσες φορές έτυχε να πάρεις το μετρό και να ξεράσει κάποιος μπροστά σου; Οι πρόγονοι μου βασίστηκαν στην ευγένεια, την ομαδικότητα, το φιλότιμο και την αξιοπρέπεια. Γνωρίζεις κάποιο από αυτά;
Γιατί δεν έχεις κινητό; Έχεις φίλους να μιλήσεις; Ο μπαμπάς σου καλά κάνει και έχει ένα παλιό τζιπ! Και σε εμάς στα χωριά οι πιο πολλοί έχουν παλιά τζιπ, γιατί έχει χωματόδρομους! Αλήθεια πως μπορείς και μιλάς για πολιτισμό όταν κυκλοφορείς σε χωματόδρομους;
Εμείς δε βλέπαμε τηλεόραση, αλλά περνούσαμε πιο δημιουργικά για την ηλικία μας τις ώρες μας. Παίζαμε ομαδικά αθλήματα, ερχόμασταν σε επαφή με άλλα παιδιά! Τον Ολυμπιακό δεν τον ξέρεις, γιατί δεν ασχολείσαι με τον αθλητισμό. Αν σου μιλήσει κάποιος για ολυμπιάδα το πιο πιθανό είναι να σου έρθει στο μυαλό η ολυμπιάδα προγραμματιστών (δεν ξέρω αν υπάρχει κάτι τέτοιο). Ίσως ξέρεις τον Άρη Θεσσαλονίκης όμως! Έπαιζε και ο Χάνο Μοτολα! Φινλανδός, αλλά ήταν παίκτης ενός αθλήματος, που λέγεται καλαθοσφαίριση ή αλλιώς basketball και μάλλον δεν τον γνωρίζεις.
Αλήθεια, εσύ έρχεσαι στη χώρα μου τα καλοκαίρια για να αρμέξεις ήλιο και να γευτείς τις θάλασσες μας! Γιατί όμως δε σέβεσαι τον όποιο πολιτισμό μου και μεθοκοπάς και με κάνεις να σε κατηγορώ αυτή τη στιγμή; Εγώ ήρθα ποτέ στη χώρα σου να σου ταράξω την ηρεμία σου; Πήγα στο Ροβαννιέμι να με γδάρουν οικονομικά και δεν είπα κουβέντα, σηκώθηκα να ξαπλώσει ο μεθυσμένος στο μετρό και να ξεράσει στα πόδια μου και δεν είπα τίποτα, γελούσα με τους συγγενείς μου σε μία παμπ και με κοιτούσαν περίεργα και δεν είπα τίποτα!
Εν κατακλείδι, φίλε μου Φινλανδέ, δε μετανιώνω σε καμία περίπτωση για τη χώρα πού γεννήθηκα! Αμφιβάλλω, εάν θα διαβάσεις την απάντηση μου, διότι θα είσαι κλεισμένος σε ένα εργαστήριο και θα δαγκώνεις με αγωνία τη γλώσσα σου για να βρεις την κατάλληλη ανάλυση στο μικροσκόπιο! Θέλω να σου πω ότι έχω βουτηγμένα τα πόδια μου στην άμμο, το αεράκι κουνάει απαλά τις τρίχες των ποδιών μου και πρέπει να τελειώσω αυτό το γράμμα, γιατί το καλοκαίρι άρχισε στην χώρα μου και θα πάω να κάνω μία βουτιά στην πεντακάθαρη θάλασσα με την ησυχία μου γιατί σε λίγο καιρό θα έρθουν οι τουρίστες και θα γεμίσουν τις παραλίες με δείγματα των πολιτισμών τους!
Χαιρετίσματα Μαρία και Maurizio στο όμορφο Helsinki!! Σας περιμένουμε!!
Ανδρέας - Νατάσσα - Δέσποινα - Αχιλλέας – μπέμπης.


http://tro-ma-ktiko.blogspot.com/2011/05/blog-post_4170.html?spref=fb

Κυριακή 15 Μαΐου 2011



Η ΓΟΗΤΕΙΑ ΤΗΣ ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑΣ

Συνέντευξη με το συγγραφέα Μιχάλη Πιτένη
της Κατερίνας Μ. Μάτσου

Το βιβλίο Η ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΜΟΤΣΑΡΤ τράβηξε εύκολα την προσοχή μου από την πρώτη του εμφάνιση στην ιστοσελίδα μεγάλου βιβλιοπωλείου της Θεσσαλονίκης, που φροντίζει να με ενημερώνει κάθε μήνα για τις νέες εκδόσεις. Το όνομα του συγγραφέα ήρθε δεύτερο σ’ εκείνη την πρώτη μας συνάντηση για ν’ ανακαλύψω έκπληκτη πως αυτό ήταν το τελευταίο πόνημα ενός πολύ γνωστού μου ανθρώπου, που φροντίζει να με ξαφνιάζει πάντα με τις συγγραφικές του επιλογές και με τις απαντήσεις που δίνει άμεσα και χωρίς καμία καθυστέρηση στις ερωτήσεις μου. Ο Μιχάλης Πιτένης καταθέτει στην ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΜΟΤΣΑΡΤ μία εκπληκτική ιστορία, σύνθεση μυθοπλασίας και ιστορικών στοιχείων, απόλυτα διασταυρωμένων και επιβεβαιωμένων από την ιστορική έρευνα. Όταν πήρα στα χέρια μου το βιβλίο και έχοντας μελετήσει το προηγούμενο συγγραφικό έργο του Μιχάλη Πιτένη κάτι άλλο περίμενα να βρω στις 507 σελίδες της διήγησης του. Μα όταν τελείωσα την ανάγνωση της πρώτης κιόλας σελίδας κατάλαβα πως τα πράγματα δεν είναι τελικά τόσο απλά. Και ανυπομονούσα για τη συνέχεια.
Άνθρωπος ιδιαίτερα ευγενής και χαμηλών τόνων ο Μιχάλης Πιτένης βρήκε το θάρρος της απόλυτης έκθεσής του στο κοινό της γενέτειρας Κοζάνης το 1993, όταν ανέβασε στη σκηνή, με τη βοήθεια ενός ερασιτεχνικού θιάσου, το πρώτο θεατρικό του έργο. Από τότε μέχρι σήμερα το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει δύο συλλογές διηγημάτων, τρία μυθιστορήματα και περί τα 10 θεατρικά έργα. Όλα αυτά σε αρμονικό συνδυασμό με την αυστηρά επαγγελματική δημοσιογραφική ιδιότητά του.
Ο ΜΟΧΛΟΣ συνάντησε το Μιχάλη Πιτένη και μίλησε μαζί του για το τελευταίο του βιβλίο την ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΜΟΤΣΑΡΤ και τα άλλα συγγραφικά όνειρά του.

- Κύριε Πιτένη, κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό το νέο σας βιβλίο, ένα νέο μυθιστόρημα με τίτλο Η ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΜΟΤΣΑΡΤ, μία ιστορία πραγματικά διαφορετική απ’ ό,τι έχετε γράψει μέχρι σήμερα, με φανταστική πλοκή και ανάπτυξη. Ποια ήταν η πρώτη αφορμή γι’ αυτό το βιβλίο;
- Είναι όντως γεγονός ότι πρόκειται για ένα τελείως διαφορετικό βιβλίο. Το βασικό ερέθισμα μου είχε να κάνει με το πολύ σημαντικό και μεγάλο πρόβλημα, που αντιμετωπίζει σήμερα όχι μόνο η Ευρώπη, αλλά όλη η ανθρωπότητα με τους αποκαλούμενους οικονομικούς μετανάστες. Αυτοί οι άνθρωποι βρέθηκαν σε μία πολύ δύσκολη θέση να περιφέρονται ανά τον κόσμο αναζητώντας μια ευκαιρία και μια ελπίδα για να μπορέσουν να στήσουν τη ζωή τους, να ξεκινήσουν από την αρχή. Είναι κάτι που ήταν στο μυαλό μου πολύ καιρό. Αλλά εγώ, όπως ξέρετε κυρία Μάτσου, δεν κάνω πολιτική, δεν κάνω πολιτικές αναλύσεις. Έπρεπε για το θέμα αυτό να διαλύσω ένα μύθο και στην πορεία της έρευνας που έκανα σε διάφορες πηγές έπεσα ουσιαστικά πάνω σε δύο πράγματα. Έπεσα πρώτον στην Ίσιδα μέσα από το πορτρέτο Φαγιούμ, το οποίο ουσιαστικά αποτελεί το έναυσμα της ιστορίας, όπως και για το Μότσαρτ στο Μαγικό Αυλό, η ιστορία του οποίου θα έλεγα ότι είναι η ιστορία που ουσιαστικά αναπτύσσω κι εγώ στο βιβλίο μου. Για να μπορέσω λοιπόν να μιλήσω γι’ αυτό το σημαντικό θέμα μέσα από μύθους, δοξασίες, από πράγματα διαφορετικά σε σχέση μ’ αυτά που έχω ασχοληθεί μέχρι τώρα, θα έπρεπε να ακολουθήσω διαφορετικούς δρόμους και αυτό τελικά έκανα. Τώρα με πόση επιτυχία θα το κρίνουν οι αναγνώστες. Αυτή ήταν η βασική ιδέα. Από εκεί και πέρα δημιούργησα ένα μύθο. Η ιστορία του βιβλίου είναι μια σύνθεση μύθων, αλλά και ακριβέστατων ιστορικών στοιχείων. Πιστεύω ότι δεν μπορεί κάποιος να βρει μέσα στο βιβλίο ιστορικά στοιχεία τα οποία δεν είναι ακριβή.
- Πόσο δύσκολη είναι η κατάθεση και η σύνθεση ιστορικών στοιχείων με την πλοκή ενός μυθιστορήματος; Χρειάζεται ο συγγραφέας να έχει κάνει μία προηγούμενη μελέτη και πώς μπορεί να βρει κάποια λύση σε αυτό το πρόβλημα;
- Οτιδήποτε κι αν επιχειρήσει να γράψει ο καθένας έχει τη δυσκολία του. Όσον αφορά τα ιστορικά στοιχεία δύσκολο είναι πολλές φορές να μπορέσεις να τα συγκεντρώσεις και να τα συνθέσεις, αλλά και να σου προσφέρουν, όταν το ολοκληρώσεις αυτό, δυνατότητες του να στήσεις μια δικιά σου ιστορία. Γιατί τα ακριβή ιστορικά στοιχεία σου δίνουν μια καλή βάση, είναι τα πρώτα καλά υλικά, που είναι στέρεα και αντέχουν και πάνω στα οποία μπορείς να οικοδομήσεις εσύ τη δικιά σου ιστορία. Αυτό ξέρετε είναι ανάλογα με το πώς ο καθένας αντιλαμβάνεται τα πράγματα ή με τι θέλει ακριβώς να κάνει. Μπορεί να σας φαίνεται δύσκολο, γιατί δεν το έχετε επιχειρήσει. Να το επιχειρήσετε και μετά θα θεωρήσετε ότι είναι κάτι που μπορεί να γίνει. Κάτι που δεν το έχουμε κάνει ποτέ, το φοβόμαστε. Από κει και πέρα, αν το κάνουμε κι έχουμε περάσει όλη αυτή τη διαδικασία, νομίζω ότι σιγά-σιγά εξοικειωνόμαστε μ’ αυτό. Καταρχήν μέσα στο βιβλίο δεν αναφέρεται κανένα ανύπαρκτο μέρος. Όλα τα μέρη που αναφέρονται είναι μέρη υπαρκτά. Υπάρχουν δύο βεβαίως τα οποία δεν θα σας τα αποκαλύψω, ίσως εσείς που έχετε διαβάσει το βιβλίο να τα έχετε εντοπίσει, που απλώς πήραν μια ονομασία από μένα, που βόλευε στην ιστορία. Αυτά τα δύο μέρη όντως δεν υπάρχουν κι είναι τα μοναδικά που δημιούργησα εγώ με τη φαντασία μου.
- Είναι πιο γοητευτικό για έναν συγγραφέα η ιστορία του να διαδραματίζεται σε κάποιο ανύπαρκτο φανταστικό μέρος;
- Είναι τόσο γοητευτικό, όσο το ότι δημιουργείς φανταστικούς ήρωες, γιατί κι οι ήρωες που υπάρχουν μέσα φανταστικοί είναι, δεν είναι υπαρκτά πρόσωπα. Μπορεί να αναφέρονται ορισμένα συγκεκριμένα ιστορικά πρόσωπα, όπως π.χ. ο Μότσαρτ, αλλά οι υπόλοιποι πρωταγωνιστές δεν είναι κανένας ιστορικό υπαρκτό πρόσωπα. Με την έννοια αυτή λοιπόν είναι το ίδιο γοητευτικό να δημιουργείς χώρους και τοποθεσίες φανταστικές, όσο το να δημιουργείς χαρακτήρες.
- Στις μέρες μας παρατηρούμε μία πληθώρα νέων εκδόσεων, βιβλίων που βγαίνουν καθημερινά. Ποια είναι η άποψη σας για την ελληνική λογοτεχνία σήμερα; Βοηθούν όλες αυτές οι εκδόσεις να αναδειχτούν νέοι συγγραφείς;
- Οι πολλές νέες εκδόσεις είναι συμβατές μ’ αυτό που ζήσαμε τα τελευταία χρόνια, δηλαδή υπήρχε ένας υπερπληθωρισμός και μια υπερπαραγωγή προϊόντων τα οποία μας οδήγησαν σε μία κατάσταση ευημερίας, που αποδείχθηκε ότι ήταν μία φούσκα και πραγματικά δε μπορούσαμε να τη στηρίξουμε. Αυτό που λένε οι πολιτικοί μας, ότι ζούσαμε με δανεικά, αφορούσε την καθημερινότητα μας, αφορούσε όμως και την πολιτιστική μας παραγωγή, με πρώτη ύλη την παραγωγή βιβλίων. Κατά την άποψη μου, πολλά από αυτά τα βιβλία που εκδίδονται, δεν έχουν λόγο να εκδοθούν. Θα μου πείτε βέβαια, αφού είναι έτσι, γιατί συμβαίνει αυτό. Για πάρα πολλούς λόγους. Γιατί έχουν δημιουργηθεί πάρα πολλοί εκδοτικοί οίκοι οι οποίοι θέλουν να βάζουν στο ράφι τους πολλούς τίτλους και μοιραίο είναι ότι πολλά βιβλία ουσιαστικά είναι βιβλία θα έλεγε κανείς σφραγίδα, εκδίδονται και κυκλοφορούν μεταξύ συγγενών και φίλων. Το ερώτημα είναι αν έχουμε πραγματικά κάποια σπουδαία βιβλία στην ελληνική παραγωγή τα τελευταία χρόνια. Λυπάμαι, όχι. Δηλαδή, ενώ κυκλοφόρησαν κάποια σημαντικά βιβλία στην παγκόσμια αγορά, στην ελληνική αγορά δεν είδαμε κάτι τέτοιο. Και μάλιστα θα έλεγα χαρακτηριστικά ότι οι ίδιοι άνθρωποι γράφουν συνεχώς το ίδιο βιβλίο. Και προβάλλεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο.
- Διαμορφώνει συνειδήσεις ο συγγραφέας με το έργο του; Επηρεάζει τον αναγνώστη, ειδικά όταν πρόκειται για έναν νέο αναγνώστη;
- Πιστεύω ότι ένας συγγραφέας μπορεί να επηρεάσει έναν αναγνώστη, όπως ένας φίλος μπορεί να επηρεάσει έναν άλλο μέσα από μια κουβέντα. Οι γνώμες, γιατί γνώμη καταθέτει και ο συγγραφέας, μπορούν να επηρεάσουν τον αναγνώστη, τον τρόπο σκέψης ενός ανθρώπου. Εκείνο το οποίο ελπίζω πάντοτε να επηρεάζει ένας συγγραφέας κι ένα καλό βιβλίο είναι στο να δημιουργεί νέους αναγνώστες. Γιατί κάποιος που θα πρωτοπάρει ένα βιβλίο, αν πέσει σ’ ένα καλό βιβλίο, είναι πολύ πιθανό να το ξανακάνει και να διαβάσει κι άλλα βιβλία κι έτσι να έχουμε ένα πολύ σημαντικό κέρδος. Ακόμα κι αν κερδίσουμε έστω κι έναν αναγνώστη είναι πολύ σημαντικό. Από κει και πέρα το βιβλίο δεν είναι τίποτα άλλο παρά μόνο η προσωπική άποψη κάποιου. Το πόσο θέλουμε να τη δεχτούμε ή όχι είναι στο δικό μας χέρι. Και φυσικά πολλές φορές και να το σκέφτεσαι αυτό δεν μπορείς να το απαντήσεις ο ίδιος για τον πολύ απλό λόγο ότι από τους όποιους αναγνώστες ενός βιβλίου θα συναντήσεις ελάχιστους, ένα πολύ μικρό ποσοστό. Τώρα σε τι τους επηρέασε ή δεν τους επηρέασε, σε τι τους δημιούργησε θετικές ή αρνητικές εντυπώσεις δε θα το μάθεις ποτέ.
- Ο τόπος, όπου ζει ο συγγραφέας, ο τόπος όπου έχει μεγαλώσει κι όπου έχει ζήσει έστω και προσωρινά, επηρεάζει το έργο του;
- Ο τόπος επηρεάζει πάντα το έργο. Αναμφίβολα αυτά που έχουμε ζήσει και είναι πλέον εμπειρίες δικές μας και πράγματα που έχουν χαραχτεί στο μυαλό και στην καρδιά μας είναι πάντοτε τα πρώτα υλικά που μας βοηθούν να γράψουμε. Φυσικά ακολουθούν και άλλες διαδικασίες και διεργασίες, όπως το διάβασμα, η έρευνα, η συζήτηση κάποιες φορές με άλλους ανθρώπους από τους οποίους αντλούμε εικόνες και εμπειρίες, που βοηθούν να γράψουμε. Άρα λοιπόν με την έννοια αυτή φυσικά ο τόπος επηρεάζει, αλλά αν το δούμε λίγο πιο ανοιχτά το όλο θέμα, εκείνο το οποίο επηρεάζει έναν συγγραφέα σαν εμένα που ζει στην Κοζάνη, η ίδια η πόλη και η περιοχή είναι η εξής πλευρά. Στην Αθήνα είσαι πιο κοντά σ’ αυτό που λένε κέντρο αποφάσεων. Το βιβλίο σου μπορεί να γίνει θέμα σ’ ένα μέσο πανελλήνιας κυκλοφορίας, σε μία εφημερίδα ή σ’ ένα άλλο μέσο μαζικής ενημέρωσης, που έχει μεγαλύτερη εμβέλεια και ακροαματικότητα κι άλλο να είσαι στην Κοζάνη. Το πρόβλημα για παράδειγμα είναι ότι εδώ δε θα βρεις ανθρώπους να ασχολούνται αποκλειστικά με το βιβλίο, δε θα βρεις ανθρώπους να κάνουν π.χ. μία εκπομπή στην τηλεόραση αποκλειστικά για το βιβλίο που θα σε καλέσουν να κάνεις μία εκ βαθέων κουβέντα. Αυτοί που ασχολούνται με τη δημοσιογραφία και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι υποχρεωμένοι να κάνουν πολλά πράγματα κι αυτό, όπως μπορεί κανείς να αντιληφθεί, δεν είναι πάντοτε καλό και για την ίδια τη δουλειά του ατόμου, αλλά ούτε και για τη δουλειά ενός ανθρώπου που δημιουργεί όπως είμαι κι εγώ, όπως είστε κι εσείς, όπως κι όλοι οι άλλοι που μένουν εδώ. Δηλαδή ωραία, δίνουμε μια συνέντευξη κάπου, αλλά πολλές φορές είναι μια συνέντευξη η οποία δε μπορεί να βοηθήσει και το ίδιο το έργο και το συγγραφέα. Νομίζω λοιπόν ότι αν σε κάτι επηρεάζει το να μείνει κανείς σε μια πόλη σαν την Κοζάνη είναι σ’ αυτό ακριβώς.
- Λένε πως η Κοζάνη, η πόλη μας είναι μία δύσκολη πόλη, μια πέτρινη πόλη, όπως πρώτος ο Μιχάλης Παπακωνσταντίνου της χαρακτήρισε, μια πόλη που δεν μπορεί να εμπνεύσει και να θρέψει λογοτέχνες. Συμφωνείτε μ’ αυτή την άποψη;
- Εγώ πιστεύω ότι η Κοζάνη έχει τα θετικά και τα αρνητικά που έχει κάθε πόλη ανάλογα με το μέγεθός της. Δηλαδή δε μπορώ να φανταστώ, γιατί η Αθήνα θα μπορούσε να εμπνεύσει ένα λογοτέχνη. Η Κοζάνη μπορεί να εμπνεύσει, εάν κάποιος συνειδητοποιήσει ότι δεν είναι τίποτα περισσότερο ή τίποτα λιγότερο από μία μεγάλη πόλη της περιφέρειας με κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και εφόσον θέλει να δημιουργήσει κάποια πράγματα, πρέπει να κάνει αυτό που κάνει κάθε άνθρωπος, που θέλει να παράγει ένα έργο. Να μαζέψει εμπειρίες, εικόνες, ερεθίσματα που έχει ο ίδιος και να προσπαθήσει να τα αξιοποιήσει αποσπώντας κάποια στιγμή τον εαυτό του από το περιβάλλον και κλείνοντάς τον στον κόσμο που δημιουργεί εκείνο το διάστημα. Έναν κόσμο που εκφράζει το βιβλίο, έναν κόσμο που εκφράζει ένα έργο τέχνης, ένα έργο ζωγραφικής, ένα μουσικό έργο, οτιδήποτε. Διότι μπορεί κανείς να δημιουργήσει και σε μια πόλη σαν την Κοζάνη. Η Κοζάνη έχει πολύ σημαντικούς μουσικούς, όπως είναι ο Μάκης Σεβίλογλου, πολλούς σημαντικούς εικαστικούς, όπως ο Κώστας Ντιος. Για να μπορούν αυτοί να παράγουν τέτοια σημαντικά έργα, σημαίνει ότι μέσα τους έχουν τα ερεθίσματα που με τα έργα αυτά εκφράζουν.
- Μήπως έχει επικρατήσει αυτή η άποψη γιατί στην Κοζάνη δεν υπάρχει κάποιος εκδοτικός οίκος να αναλάβει να εκδώσει και να προωθήσει τα έργα τους και πρέπει να απευθυνθούμε σε εκδοτικούς οίκους της Αθήνας κατά πρώτο λόγο και της Θεσσαλονίκης;
- Αυτό είναι αναγκαίο κακό. Η Κοζάνη δεν μπορεί πολλές φορές να συντηρήσει μικρότερης εμβέλειας επιχειρήσεις, πόσο μάλλον έναν εκδοτικό οίκο, γιατί ένας εκδοτικός οίκος, αν λειτουργούσε στην Κοζάνη, θα έπρεπε να έχει το βλέμμα του στραμένο σε όλη την Ελλάδα. Να έχει ένα πολύ μεγάλο δίκτυο για να μπορεί να διακινήσει τα βιβλία του. Δεν έχει νόημα να πουλάς μόνο σε μία πόλη ή μόνο σε μία περιοχή. Εκδοτικούς οίκους δεν έχει ούτε η Θεσσαλονίκη. Έχει, αλλά θα έλεγα ότι ακόμα και οι δυο-τρεις που υπάρχουν στη Θεσσαλονίκη, οι εύρωστοι, οι πιο δυνατοί είναι πάρα πολλοί για τη Θεσσαλονίκη, πόσο μάλλον για την Κοζάνη, που η Θεσσαλονίκη είναι μία πόλη δεκαπλάσια σε μέγεθος και πληθυσμό από την Κοζάνη. Μακάρι να είχαμε μία λογική αποκέντρωσης, εμένα δε θα με πείραζε καθόλου να είχαμε στη Θεσσαλονίκη δυο-τρεις δυνατούς εκδοτικούς οίκους, πιο δυνατούς απ’ αυτούς που υπάρχουν σήμερα, θα κρατούσαν το ενδιαφέρον και θα προσέλκυαν και συγγραφείς από την Αθήνα και από άλλα μέρη. Το πρόβλημα της Ελλάδας αυτό είναι. Ο συγκεντρωτισμός σ’ ένα μέρος.
- Λένε ότι τα παιδιά δε διαβάζουν εξωσχολικά βιβλία, δεν αγαπούν το διάβασμα, μια άποψη η οποία έχει πολλούς υποστηρικτές, αλλά και πολλούς, ανθρώπους των γραμμάτων, που υποστηρίζουν το αντίθετο. Εσείς τι πιστεύετε; Τα παιδιά σήμερα διαβάζουν ή όχι;
- Να σας πω κάτι; Τα παιδιά μπορούν να αγαπήσουν τα πάντα και να κάνουν τα πάντα, εάν μπορούσαν κατ’ αρχήν να ευχαριστηθούν ορισμένα πολύ απλά πράγματα Πότε τα παιδιά, τα σημερινά παιδιά και τα παιδιά του χτες και πολύ φοβάμαι και τα παιδιά του αύριο, έχουν χρόνο, από την ώρα ας πούμε που θα μπουν στο γυμνάσιο μέχρι την ώρα που θα αποφοιτήσουν από το λύκειο, για να απασχοληθούν διαβάζοντας ένα βιβλίο; Αφού όλοι μας γνωρίζουμε ότι τα παιδιά σήμερα έτσι όπως το ‘χουμε κάνει το πράγμα, εμείς οι γονείς, όχι κάποιοι ξένοι, δεν υπάρχει μια αόρατη συνομωσία, τα παιδιά λοιπόν σήμερα τρέχουν πίσω από ένα φροντιστήριο για τα ελληνικά μαθήματα, τρέχουν πίσω από ένα φροντιστήριο για τις ξένες γλώσσες, τρέχουν πίσω από ένα ωδείο, από ένα κολυμβητήριο, από ένα γυμναστήριο, από μια δραστηριότητα που πολλές φορές δεν έχει νόημα και αξία για τα ίδια. Όταν λοιπόν ένα παιδί ξεκινάει απ’ τις 8 η ώρα το πρωί και καταλήγει στις 10 η ώρα το βράδυ έχοντας κάνει τόσα πολλά πράγματα, με συγχαρείτε, αλλά εμείς εξοντώνουμε τα παιδιά κι εμείς αρνούμαστε από τα παιδιά τη δυνατότητα να απολαύσουν αυτή τη μαγεία που προσφέρει η ανάγνωση. Γιατί ακόμη κι ένα κακό βιβλίο είναι προτιμότερο για ένα παιδί από το να δει μια χαζομάρα στην τηλεόραση σαν αυτές από τις οποίες είναι γεμάτα όλα τα κανάλια και κυρίως τα ελληνικά. Το θέμα είναι ότι η σχέση των παιδιών με το λογοτεχνικό βιβλίο σήμερα δεν υπάρχει, δεν είναι καν δημιουργική. Έτυχε να έχω πάει σε ένα σχολείο κι όταν μπήκα μέσα η πρώτη απορία, η πρώτη ερώτηση που μου έκαναν τα παιδιά είναι πώς είναι δυνατόν να είμαι συγγραφέας και να είμαι ζωντανός! Κι αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τη λογοτεχνία, έχει να κάνει και με το θέατρο, αν ρίξει κανείς μια ματιά στις 150 σκηνές που υπάρχουν στην Αθήνα, θα δει ότι τα ανεβάσματα έργων πεθαμένων Ελλήνων συγγραφέων είναι πάμπολλα. Ξανά το ίδιο και ξανά το ανεβάζουμε έτσι και ξανά το γυρνάμε αλλιώς. Δηλαδή η Ελλάδα σήμερα έχει ένα ουσιαστικό πρόβλημα πολιτιστικής ταυτότητας. Κάποιος πρέπει να σκύψει και να δει, κάποιος πρέπει να δώσει χρόνο και να ενδιαφερθεί τι γίνεται, τι ακούγεται. Πρέπει να δοθεί ένα βήμα να βγουν και να ακουστούν και διαφορετικές φωνές, γιατί αν δει κανείς στη λογοτεχνία είναι κάποια ονόματα τα οποία μιλάνε μονίμως. Τα ίδια ονόματα, οι ίδιοι άνθρωποι που γράφουν συνεχώς για τα ίδια θέματα.
- Εκτός από συγγραφέας μυθιστορημάτων, έχετε στο ενεργητικός σας δύο συλλογές διηγημάτων και περί τα 10 θεατρικά έργα και εκτός απ’ όλα αυτά είστε και δημοσιογράφος, το επάγγελμά σας είναι αυτό. Αν σας ρωτούσαν τελικά τι είστε, τι θα λέγατε; Πώς θα παρουσιάζατε τον εαυτό σας;
- Με μία φράση θα σας πω αυτό που σας είχα πει και παλιότερα σε μια ανάλογη συνέντευξη μας απλώς είμαι ένας άνθρωπος που γράφει. Δε μ’ αρέσουν οι ετικέτες. Και δε μ’ αρέσουν, γιατί είναι πάρα πολύ εύκολο σε ορισμένους να κρίνουν τους ανθρώπους, να τους κολλάν ετικέτες, χαρακτηρισμούς. Εγώ είμαι κατά των χαρακτηρισμών. Δεν μπορώ να βρω εύκολα έναν άνθρωπο πίσω μόνο από μία ετικέτα. Δε μ’ ενδιαφέρει. Αυτή είναι η εύκολη κριτική, η εύκολη οριοθέτηση των ανθρώπων Εκείνο που έχω να πω εγώ είναι ότι είτε αφορά εμένα, είτε αφορά οποιονδήποτε άλλο όλοι μας έχουμε μόνο έναν αντίπαλο: το χρόνο. Θα φανεί εάν στο χρόνο αυτά που δημιουργήσαμε και θα δημιουργήσουμε μπορούν να αντέξουν και να επιζήσουν.
- Διήγημα και μυθιστόρημα. Έχετε ασχοληθεί και με τα δύο, έχετε διακριθεί και στα δύο. Αν σας ρωτούσα ποιο από τα δυο προτιμάτε, με τι προτιμάτε να ασχολείστε, τι θα απαντούσατε;
- Το διήγημα έχει τη δυσκολία ότι πρέπει να συμπυκνώσεις μέσα σε λίγες αράδες αυτά που θέλεις να πεις. Εμένα μου έχουν πει κατά καιρούς σε σχέση με τα διηγήματά μου, ότι πολλά απ’ αυτά θα μπορούσαν να ‘χαν γίνει μυθιστόρημα. Από την άλλη μεριά το μυθιστόρημα έχει πάρα πολύ κόπο, διότι ένα διήγημα μπορεί να σου παίρνει κάποιο χρόνο, αλλά εν πάση περιπτώσει σε ταλαιπωρεί λιγότερο. Περισσότερο σε ταλαιπωρεί η ύλη των νοημάτων, καθώς πρέπει να βρίσκεις τις κατάλληλες λέξεις και φράσεις για να συμπυκνωθεί το νόημα μέσα σε λίγες σειρές. Το μυθιστόρημα σου δίνει τη δυνατότητα να απλωθείς. Αλλά από την άλλη μεριά ελλοχεύει τεράστιος κίνδυνος να χαθείς κιόλας. Γιατί το μυθιστόρημα μπορεί να είναι όπως καλή ώρα Η ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΜΟΤΣΑΡΤ 510 σελίδες, που σημαίνει ότι σε χειρόγραφο, σε Α4 είναι περί τις 400 και είναι επίσης κάποιες χιλιάδες λέξεις. Για να μπορέσεις όλες αυτές να τις βάλεις σε μια σειρά, να συνδέονται η μία με την άλλη, χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή και βεβαίως πάρα πολύ μεγάλος κόπος, διότι κακά τα ψέματα ένα μυθιστόρημα δε βγαίνει από τη μια μέρα στην άλλη.
- Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
- Είναι λίγο δύσκολο να απαντήσω, γιατί είμαι σε μια φάση που οργανώνω τις παρουσιάσεις του βιβλίου αυτού. Είναι σημαντικό να γίνουν παρουσιάσεις, γιατί έτσι προσεγγίζεις καλύτερα τον κόσμο. Τα μελλοντικά μου σχέδια είναι ν’ αποφασίσω ποιο θα είναι το επόμενο μυθιστόρημα, γιατί αυτή τη στιγμή υπάρχουν στο μυαλό μου και στις σημειώσεις μου τρεις-τέσσερις ιστορίες που θεωρώ καλές, με ενδιαφέρον. Όταν λοιπόν αποφασίσω, πιστεύω την άνοιξη θα ξαναμπώ στη διαδικασία σιγά-σιγά ν’ αρχίσω να ετοιμάζω το επόμενο βιβλίο, γιατί αυτά που σας είπα οι τρεις-τέσσερις ιδέες που έχω σημειωμένες δε θέλω να βρικολακιάσουν, θέλω να πάρουν σάρκα και οστά.
- Τι συμβουλή θα δίνατε σε όποιον ξεκινούσε τώρα την πορεία του στον κόσμο της γραφής;
- Θα του έλεγα κάτι που μου είπε ένας παλιός μου φίλος στα παιδικά μας χρόνια. Μου ‘χε κάνει ένα δώρο τότε, μια ποιητική συλλογή με την αφιέρωση. «Κανείς δεν μπορεί να προδώσει το έργο σου αν δεν το προδώσεις πρώτα απ’ όλους εσύ». Αυτό λοιπόν θα συμβούλευα σ’ ένα νέο συγγραφέα ή σ’ έναν άνθρωπο εν πάση περιπτώσει που προσπαθεί να μπει σ’ αυτό το χώρο. Γιατί, όταν παράγεις ένα έργο και θέλεις αυτό το έργο να προχωρήσει, πρέπει να το κρίνεις, να το κρίνεις αρνητικά, να το κατακρίνεις, να του αλλάξεις τα φώτα, να κάνεις όποια κίνηση χρειάζεται για να το βελτιώσεις. Και έτσι θα προχωρήσει. Το που θα φτάσει είναι θέμα πολλών συγκυριών. Έχει να κάνει με τις δικές σου ικανότητες, τη δουλειά που θα κάνεις, αλλά και την τύχη που παίζει πάντα καθοριστικό ρόλο.