Εκδήλωση για τα 100 χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα

«Ο ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ…»
της Κατερίνας Μ. Μάτσου

Εκδήλωση αφιερωμένη στη συμπλήρωση 100 χρόνων από το θάνατο του Παύλου Μελά και την ένοπλη έναρξη του Μακεδονικού Αγώνα διοργάνωσε το μεσημέρι της Κυριακής 12 Δεκεμβρίου 2004 στο Κοβεντάρειο η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης. Στην εκδήλωση κεντρική ομιλήτρια ήταν η κα Αθηνά Κακούλη-Τζινίκου, φιλόλογος-λαογράφος και τέως διευθύντρια του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα Θεσ/νίκης, η οποία μίλησε για το Μακεδονικό Αγώνα στη Δυτική Μακεδονία.
Η κα Τζινίκου αναφέρθηκε επιγραμματικά σε όλη την ιστορία της Μακεδονίας από την πτώση της Κωνσταντινούπολης στα χέρια των Οθωμανών Τούρκων το Μάιο του 1453 και την οριστική διάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέχρι την απελευθέρωση και την προσάρτησή της στο νέο ελληνικό κράτος το 1912. Όπως παρατήρησε ο Μακεδονικός Αγώνας δεν περιορίζεται στην τετραετία 1904-1908, που είναι κυρίως οι χρονιές της ένοπλης αντίστασης. Είναι ένας αγώνας που ξεκίνησε το 1870, κορυφώθηκε την τετραετία εκείνη (1904-1908) και συνεχίζεται -με άλλη μορφή πλέον- ακόμα και σήμερα. Η Μακεδονία υπήρξε το «μήλον της έριδος» για πολλούς αιώνες ανάμεσα στους Έλληνες, στους Βουλγάρους και στους Τούρκους, αφού η κυριαρχία της οδηγούσε υποχρεωτικά και στην κυριαρχία του Αιγαίου, την οποία και οι τρεις χώρες επιθυμούσαν. Η ελευθερία και η τελική προσάρτησή της στην Ελλάδα, όπως το συντριπτικό ποσοστό της πλειοψηφίας των κατοίκων της επιθυμούσε, ήταν αποτέλεσμα σκληρού και μακρόχρονου αγώνα. Οι Μακεδόνες ήταν πάντα Έλληνες, όποια γλώσσα κι αν μιλούσαν. Όπως η κα Τζινίκου παρατήρησε οι κατά καιρούς υποψήφιοι «μνηστήρες» της προσπάθησαν με δόλιους τρόπους, σφαγές και επιθέσεις να διασπάσουν το ελληνικό φρόνημα των κατοίκων της, που όμως κατόρθωσε να παραμείνει ζωντανό παρά τα 400 και πλέον χρόνια σκλαβιάς και υποδούλωσης από έναν αλλόθρησκο και βίαιο δυνάστη. Τα ονόματα των εθνομαρτύρων που έπεσαν στα χώματά της, πολεμώντας για την ελευθερία της, με κορυφαίο τον Παύλο Μελά, είναι αμέτρητα και όλη η Μακεδονία και η Δυτική Μακεδονία ειδικότερα προσέφεραν σπουδαίους αγωνιστές στον αγώνα της ελευθερίας.
Η κα Τζινίκου αναφέρθηκε και στις επισκέψεις του κορυφαίου Μακεδονομάχου Παύλου Μελά στην Κοζάνη και μίλησε με συγκινητικά λόγια για τις τελευταίες στιγμές του στη Στάτιστα της Καστοριάς (σημερινό Μελά) τον Οκτώβρη του 1904, όταν, χτυπημένος από εχθρική σφαίρα και ύστερα από προδοσία, ξεψύχησε στην αγκαλιά των συντρόφων του, κρατώντας στα χέρια τη φωτογραφία των παιδιών του. Ο Παύλος Μελάς είχε έρθει στη Μακεδονία, όχι για να σκοτώσει, αλλά για να σκοτωθεί. Έχοντας πλήρη γνώση του δύσκολου εγχειρήματος, που θέλησε να φέρει εις πέρας, ήρθε και θυσιάστηκε στα χώματά της. «Για τους ήρωες αυτούς», είπε η κα Τζινίκου, «δεν χρειάζεται ενός λεπτού σιγή. Αρκεί να τους κρατήσουμε για πάντα στην καρδιά μας».
Την εκδήλωση άνοιξε το Σύνολο Δημοτικής Μουσικής του Μουσικού Σχολείου Σιάτιστας, ενώ στον ίδιο χώρο λειτουργούσε Έκθεση Φωτογραφίας του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα Θεσ/νίκης και του Ιστορικού Λαογραφικού Μουσείου Κοζάνης.
Μιλώντας στο Θ λίγο πριν την έναρξη της εκδήλωσης η κα Τζινίκου παρατήρησε πως ο Μακεδονικός Αγώνας, μία πτυχή της νεότερης ελληνικής ιστορίας, που μπορεί να συγκριθεί μόνο με την εθνική νεκρανάσταση του 1821, είναι σήμερα ελάχιστα γνωστός και αυτό οφείλεται και στις ιδιαίτερες συνθήκες κάτω από τις οποίες αυτός διεξάγει. «Οι ίδιοι οι Μακεδονομάχοι», είπε η κα Τζινίκου, «κάτω από αντίξοες συνθήκες με διπλό αντίπαλο, τον Τούρκο και το Βούλγαρο, κατέστρεφαν ό,τι θα τους ενοχοποιούσε και συνεπώς έφτασαν μέχρι τις μέρες μας λίγες μαρτυρίες. Από την άλλη μεριά ήταν τόσο σεμνοί, ό,τι έκαναν το έκαναν για την πατρίδα κι όχι για τη φήμη ή τη δόξα και συνεπώς τα ελάχιστα απομνημονεύματα που έχουμε τα οφείλουμε στην Πηνελόπη Δέλτα, η οποία τα ζήτησε από τους Μακεδονομάχους για να γράψει τα βιβλία της. Δεν είναι ο Μακεδονικός Αγώνας όσο θα έπρεπε γνωστός και ακόμα ερευνάται». Αυτό οφείλεται και σε μία …συνήθεια των νεοελλήνων να αδιαφορούν για την ιστορία τους. «Εμείς οι νεοέλληνες», είπε η κα Τζινίκου, «ό,τι έχουμε εν αφθονία, δεν του δίνουμε αξία. Έχουμε εν αφθονία ιστορία, πολιτισμό και δεν τα τιμούμε όλα αυτά όσο θα έπρεπε. Ενώ γνωρίζουμε ότι η ιστορία είναι ασπίδα και δόρυ για την προάσπιση των εθνικών μας συμφερόντων, δυστυχώς δεν τα μελετούμε και δεν τα προβάλουμε όσο θα έπρεπε». Η ίδια προβάλει πρώτο το γεγονός ότι ο Αγώνας ήταν μια υπόθεση όλου του ελληνισμού. «Προσωπικά», διευκρινίζει, «θα ήθελα να προβληθεί περισσότερο το γεγονός ότι σύσσωμος ο ελληνισμός διεξήγαγε τον Μακεδονικό Αγώνα, αλλά με πρωτοπόρο το γηγενές στοιχείο, τους ντόπιους Μακεδόνες, όλων των ηλικιών και των δύο φύλων, όλων των κοινωνικών τάξεων». Όπως η κα Τζινίκου παρατήρησε η αρχαιολογική έρευνα και οι πλούσιες, αρχαιολογικές ανακαλύψεις σε όλη τη Μακεδονίας έχουν σήμερα αποστομώσει τους διάφορους πλαστογράφους της ελληνικής ιστορίας για την ελληνικότητα των αρχαίων Μακεδόνων, που προσπάθησαν να αποδείξουν ότι τον Μακεδονικό Αγώνα δεν τον έκαναν οι Μακεδόνες, αλλά οι Έλληνες που καταπιέζουν το μακεδονικό έθνος. «Αυτό είναι λάθος. Πριν αρχίσει ο ένοπλος Μακεδονικός Αγώνας, πριν σκοτωθεί ο Παύλος Μελάς και αφυπνιστεί ο ελληνισμός, οι Μακεδόνες, μόνοι και αβοήθητοι, 33 ολόκληρα χρόνια, από τη δημιουργία της Βουλγαρικής Εξαρχίας στα 1870 μέχρι το 1903 την επανάσταση των Βουλγάρων στο Ίλιντεν, που αιματοκύλισε τη Μακεδονία και το θάνατο του Παύλου Μελά, που αφύπνισε συνειδήσεις μόνοι και αβοήθητοι αγωνίστηκαν να παραμείνουν Έλληνες με όπλο τους τον παπά και το δάσκαλο, το σχολείο και την εκκλησία. Νομίζω ότι αυτή η περίοδος του αγώνα θα πρέπει να φωτιστεί περισσότερο για να καταδειχτεί ότι οι Μακεδόνες ήταν Έλληνες, ότι αγωνίστηκαν με το αίμα της ψυχής τους να παραμείνουν Έλληνες, να ελευθερώσουν την πατρίδα και αισθάνονται μεγάλη ευγνωμοσύνη και για τους πανέλληνες, οι οποίοι σαν μακεδονομάχοι, βαλκανιομάχοι αργότερα ήρθαν και κατέθεσαν τα νιάτα και την ανδρεία τους, έχυσαν το αίμα τους στα χώματα αυτά για την ελευθερία της Μακεδονίας». Η ονομασία του νεοϊδρυθέντος κράτους των Σκοπίων και οι διάφορες ιστορικές ανακρίβειες, που οι βόρειοι γείτονές μας δημιουργούν για να δικαιολογήσουν τον όρο Μακεδονία ως όνομα του κράτους τους αναθέρμανε, όπως η κα Τζινίκου παρατήρησε, το μακεδονικό ζήτημα και εισήγαγε το Μακεδονικό Αγώνα σε μία νέα μορφή. «Εγώ θα ήθελα να ρωτήσω τους γείτονές μας», είπε η κα Τζινίκου, «πότε ήρθαν οι Σλάβοι στην Βαλκανική χερσόνησο, πότε έζησε ο Μέγας Αλέξανδρος και τι αυτός διέδωσε στα πέρατα του κόσμου; Την ελληνική γλώσσα. Γνωρίζετε κανέναν στρατηγό, κανένα βασιλέα που να διαδίδει γλώσσα, να διαδίδει πολιτισμό άλλον από αυτόν που είναι δικός του; Και βέβαια να τους ρωτήσουμε, αφού διεκδικούν την ονομασία Μακεδόνες, πού ήταν αυτοί όταν διεξάγονταν ο Μακεδονικός Αγώνας και τι έχουν καταθέσει σε αίμα, σε θυσίες στο χρηματιστήριο της ιστορίας για να διεκδικούν σήμερα αυτή την ονομασία; Δεν είμαστε εμείς οι οποίοι σφετεριζόμαστε δικά τους εδάφη. Αυτοί χρησιμοποιούν τον όρο Μακεδονία σαν όχημα για να καταλάβουν τη δικιά μας Μακεδονία και να βγουν οι Σλάβοι στο Αιγαίο. Είναι μία παραχάραξη της ιστορίας, η οποία πρέπει από πλευράς μας να καταπολεμηθεί, διότι ο Μακεδονικός Αγώνας δεν τελείωσε. Συνεχίζεται με άλλες μεθόδους και με άλλα μέσα, με τον πολιτισμό και με τη διαφώτιση της διεθνούς κοινής γνώμης, η οποία δυστυχώς επί 60 χρόνια βομβαρδίζεται από τις προπαγάνδες των Σκοπιανών».


- Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της Κοζάνης ΘΑΡΡΟΣ, 14/12/2004, σελ. 7.