ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

της Κατερίνας Μ. Μάτσου

Παρέμβαση
Πνευματική Επιθεώρηση της Κοζάνης
Νοέμβριος 1984
Ιδρυτής, εκδότης & διευθυντής: Βασίλης Π. Καραγιάννης

Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ξεκίνησε την εκδοτική της περιπέτεια το 1984 και είναι σήμερα το μόνο επαρχιακό έντυπο, που αν και ξεκινάει την εκδοτική του πορεία σαν μηναία εφημερίδα και μάλιστα με ξεκάθαρη και συγκεκριμένη πολιτική γνώμη και εστίαση, βαθμιαία και συνειδητά μετατρέπεται σε περιοδικό, λογοτεχνικό και πνευματικό, το πρώτο περιοδικό με τη μορφή και την πορεία αυτή στη Δυτική Μακεδονία, την τελευταία εικοσαετία του 20ου αιώνα.
Το πρώτο φύλλο της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ κυκλοφόρησε το Νοέμβριο του 1984 σαν Μηνιάτικη Εφημερίδα Γνώμης, προσκείμενη στην Ανανεωτική Αριστερά, που τότε εκφραζόταν από το Κ.Κ.Ε. εσωτερικού. Εκδότης της η Εταιρεία Μελέτης Προβλημάτων, μία αστική, μη κερδοσκοπική εταιρεία. Μία ομάδα πολιτών με κοινά ενδιαφέροντα και ανησυχίες για την κοινωνική και πολιτική ζωή του τόπου, με υπεύθυνο έκδοσης και διευθυντή, από το πρώτο φύλλο μέχρι σήμερα, το δικηγόρο Βασίλη Π. Καραγιάννη (πρώτο και επί χρόνια διευθυντή του Ινστιτούτου Βιβλίου & Ανάγνωσης), άνθρωπο με πλούσιο συγγραφικό έργο και αρθρογραφία σε τοπικές και πανελληνίου εμβέλειας εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά. Σε αυτόν ανήκει και η αρχική ιδέα δημιουργίας του νέου εντύπου.
Οι πολιτικές επιλογές της νέας εφημερίδας διευκρινίζονται από το πρώτο κιόλας φύλλο του Νοέμβρη του 1984. Σκοπός της έκδοσης της, όπως χαρακτηριστικά διευκρινίζεται στο εναρκτήριο άρθρο της σύνταξης προς τους αναγνώστες, είναι η παρουσίαση του λόγου και της άποψης της Ανανεωτικής Αριστεράς «…για την ολοκλήρωση του ανθρώπου σ’ ένα περιβάλλον κοινωνικής και οικονομικής υπέρβασης του υπάρχοντος συστήματος» και ταυτόχρονα η συμπαράσταση στις αναζητήσεις του απλού πολίτη, αλλά και η κριτική στάση απέναντι στις επιλογές της τοπικής εξουσίας. Μία προσπάθεια ανανέωσης του έντυπου Τύπου της περιοχής, σε μία εποχή κατάλληλη για τέτοιου είδους αναζητήσεις και πειραματισμούς.
Κατά την πρώτη περίοδο της έκδοσης της η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ κυκλοφορεί μηνιαία, σε μεγάλο μέγεθος, με τη μορφή και την ύλη εφημερίδας -που περιορίζεται κυρίως στην πολιτική επικαιρότητα- και έξι μόνο σελίδες. Από το τεύχος 10 (Σεπτέμβριος 1985) το σχήμα της γίνεται μικρότερο (25x35 εκατ) και σταδιακά μεγαλώνει σε όγκο σελίδων και ύλη, που δεν παύει να είναι κατά κύριο λόγο πολιτική, με τις αποχρώσεις του κόμματος που υποστηρίζει. Συνεργάτες ή συντάκτες δεν αναφέρονται στην ταυτότητα της εφημερίδας, παρά μόνο υπογράφοντας τα κείμενα τους, αν και κατά εκείνη την πρώτη περίοδο της έκδοσης της υπήρχε συγκροτημένη σταθερή ομάδα σύνταξης. Επίσης δε δημοσιεύονται διαφημίσεις ή αγγελίες (εκτός από μία και στα δέκα τεύχη). Την ίδια εποχή κυκλοφορούν και δύο ειδικές εκδόσεις-αφιερώματα για την Πρωτομαγιά του 1985 (τεύχος 8) και για τη ρύπανση τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου, μία δισέλιδη έκτακτη έκδοση χωρίς αρίθμηση.
Το καλοκαίρι του 1986 και μετά την κυκλοφορία 18 συνολικά φύλλων, η έκδοση διακόπτεται και η συντακτική ομάδα της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ διαλύεται. Το 19ο τεύχος του Ιουνίου, που είχε αρχίσει να ετοιμάζεται, αν και έφτασε ως το τυπογραφείο, δεν κυκλοφόρησε τελικά ποτέ, ούτε καν μετά την επανέκδοση της. Η πορεία της θα συνεχιστεί 27 μήνες αργότερα, το Σεπτέμβριο του 1988 με την έκδοση του 20ου τεύχους με ελάχιστους από τους αρχικούς συνεργάτες συνοδοιπόρους και διαφορετική πλέον μορφή και στόχους.
Η έκδοση ξεκινάει και πάλι σε μηνιαία βάση και αυτή τη φορά με τη μορφή εφημερίδας, αλλά πλέον πολυσέλιδης και με πολιτιστική, εκτός από πολιτική, ύλη και εστίαση. Αν και χαρακτηρίζεται ως μηνιαία έκδοση, η περιοδικότητα της δεν είναι πάντα σταθερή (κυμαίνεται ανάμεσα στον ένα με δύο μήνες), δεν υπάρχουν ωστόσο άλλες μακροχρόνιες (ή και πιο σύντομες) παύσεις στην έκδοση της. Η νέα εποχή της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ξεκινάει χωρίς τις παλιές πολιτικές της δεσμεύσεις και με την πολιτιστική ύλη να υπερτερεί συνειδητά έναντι της πολιτικής. Ωστόσο, αν και δεν το διευκρινίζει, διατηρεί τις παλιές, πολιτικές της πεποιθήσεις, αλλά και τη μορφή εφημερίδας, η οποία όμως μεταβάλλεται σταδιακά.
Η μετατροπή, πέραν της ύλης και της μορφής της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ σε περιοδικό αρχίζει μετά το 1992 και οριστικοποιείται λίγο πριν το 100ο τεύχος (καλοκαίρι 1997), με το οποίο σηματοδοτείται και η έναρξη της νέας πορείας. Στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 ακόμη γίνεται και η έναρξη των ομώνυμων εκδόσεων, των εκδόσεων ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ, με κύριο σκοπό την παρουσίαση και προώθηση των τοπικών λογοτεχνικών δημιουργιών, σύντομα αποσπάσματα των οποίων έβρισκαν πάντα διέξοδο και φιλοξενία μέσα στις σελίδες του περιοδικού. Οι εκδόσεις αυτές δεν έχουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα και τα βιβλία διανέμονται από τα γραφεία του περιοδικού ή πωλούνται από τα διάφορα βιβλιοπωλεία της πόλης.
Από τις σελίδες της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ στα 26 χρόνια ζωής της πέρασαν όλοι όσοι στο νομό Κοζάνης ασχολούνται με το γράψιμο, τον ερευνητικό ή λογοτεχνικό λόγο. Η ύλη της αποτελείται πλέον σήμερα από ποικίλες μελέτες και έρευνες, που δεν αναφέρονται μόνο σε τοπικά θέματα, αλλά και σε πανελληνίου ενδιαφέροντος γεγονότα από την ελληνική και παγκόσμια λογοτεχνία και πολιτιστική πραγματικότητα, βιβλιοπαρουσιάσεις και λογοτεχνικά πεζογραφήματα και ποιήματα και τακτική αναφορά σε όλες τις νέες εκδόσεις βιβλίων και περιοδικών, που φτάνουν μέχρι τα γραφεία της. Παράλληλα με την έντυπη παρουσία της η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ πραγματοποιεί ποικίλες εκδηλώσεις πολιτιστικού περιεχομένου, που έχουν δώσει την ευκαιρία σε πολλούς λογοτέχνες να επισκεφτούν την Κοζάνη και να γνωρίσουν το λογοτεχνικό της μικρόκοσμο, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα το έργο τους, ενώ τεύχη της κατέχουν θέση και σε μεγάλα βιβλιοπωλεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.
Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ από την πρώτη της εμφάνιση στα δυτικομακεδονικά γράμματα καθιέρωσε μία παρουσία που διαφέρει αισθητά από τον καθημερινό έντυπο ενημερωτικό Τύπο. Στην εκδοτική δραστηριότητα της Δυτικής Μακεδονίας, έχει εξελιχτεί στο μακροβιότερο και πολυπληθέστερο σε πολιτιστική διάθεση έντυπο, που συμβάλει ουσιαστικά και με κύρος στην άνοδο της πολιτιστικής ζωής του τόπου. Η δημιουργία και παρουσία της φανερώνει την ιδιαίτερη πνευματική μορφή και παρουσία της Κοζάνης στα νεοελληνικά γράμματα, μία παρουσία ιδιαίτερα έντονη στο παρελθόν, άδικα ξεχασμένη και παραμελημένη σήμερα.

Κοζάνη, Ιούνιος 2010


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
 Μανώλη Κανδυλάκη. Οι εφημερίδες του νομού Κοζάνης. Ο ΤΥΠΟΣ, Ιούλιος 2000, αρ.τ. 122, σελ. 13 - 30.
 Β.Π. Καραγιάννη. 7 χρόνια «Π», 50 τεύχη, φτάνει πια! ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ, Δεκέμβριος 1991, αρ.τ. 50, σελ. 5.
 Του ιδίου. Μικρή επισκόπηση. ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ, Φθινόπωρο 1997, αρ.τ. 100, σελ. 2.
 Του ιδίου. Περιοδικό ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ. ΠΛΑΝΟΔΙΟΝ, Ιούνιος 1998, αρ.τ. 27, σελ. 541 - 545.